Epigrammi

libri VI - IX

Marziale

M. VALERI MARTIALIS EPIGRAMMATON LIBER VI

1; Sextus mittitur hic tibi libellus,; in primis mihi care Martialis:; quem si terseris aure diligenti,; audebit minus anxius tremensque
5: magnas Caesaris in manus uenire.

2; Lusus erat sacrae conubia taedae,; lusus et immeritos exsecuisse mares.; Vltraque tu prohibes, Caesar, populisque futuris; succurris, nasci quos sine fraude iubes.
5: Nec spado iam nec moechus erit te praeside quisquam:; at prius--o mores--et spado moechus erat.

3; Nascere Dardanio promissum nomen Iulo; uera deum suboles; nascere, magne puer,; cui pater aeternas post saecula tradat habenas,; quique regas orbem cum seniore senex.
5: Ipsa tibi niueo trahet aurea pollice fila; et totam Phrixi Iulia nebit ouem.

4; Censor maxime principumque princeps,; cum tot iam tibi debeat triumphos,; tot nascentia templa, tot renata,; tot spectacula, tot deos, tot urbes,
5: plus debet tibi Roma quod pudica est.

5; Rustica mercatus multis sum praedia nummis;; mutua des centum, Caeciliane, rogo.; Nil mihi respondes? Tacitum te dicere credo; "Non reddes": ideo, Caeciliane, rogo.

6; Comoedi tres sunt, sed amat tua Paula, Luperce,; quattuor: et cwfovn Paula provswpon amat.

7; Iulia lex populis ex quo, Faustine, renata est; atque intrare domos iussa Pudicitia est,; aut minus aut certe non plus tricesima lux est,; et nubit decimo iam Telesilla uiro.
5: Quae nubit totiens, non nubit: adultera lege est.; Offendor moecha simpliciore minus.

8; Praetores duo, quattuor tribuni,; septem causidici, decem poetae; cuiusdam modo nuptias petebant; a quodam sene. Non moratus ille
5: praeconi dedit Eulogo puellam.; Dic, numquid fatue, Seuere, fecit?

9; In Pompeiano dormis, Laeuine, theatro:; et quereris si te suscitat Oceanus?

10; Pauca Iouem nuper cum milia forte rogarem,; "Ille dabit" dixit "qui mihi templa dedit."; Templa quidem dedit ille Ioui, sed milia nobis; nulla dedit: pudet, ah, pauca rogasse Iouem.
5: At quam non tetricus, quam nulla nubilus ira,; quam placido nostras legerat ore preces!; Talis supplicibus tribuit diademata Dacis; et Capitolinas itque reditque uias.; Dic precor, o nostri dic conscia uirgo Tonantis,
10: si negat hoc uoltu, quo solet ergo dare?; Sic ego: sic breuiter posita mihi Gorgone Pallas:; "Quae nondum data sunt, stulte, negata putas?"

11; Quod non sit Pylades hoc tempore, non sit Orestes; miraris? Pylades, Marce, bibebat idem,; nec melior panis turdusue dabatur Orestae,; sed par atque eadem cena duobus erat.
5: Tu Lucrina uoras, me pascit aquosa peloris:; non minus ingenua est et mihi, Marce, gula.; Te Cadmea Tyros, me pinguis Gallia uestit:; uis te purpureum, Marce, sagatus amem?; Vt praestem Pyladen, aliquis mihi praestet Oresten.
10: Hoc non fit uerbis, Marce: ut ameris, ama.

12; Iurat capillos esse, quos emit, suos; Fabulla: numquid illa, Paule, peierat?

13; Quis te Phidiaco formatam, Iulia, caelo,; uel quis Palladiae non putet artis opus?; Candida non tacita respondet imagine lygdos; et placido fulget uiuus in ore decor.
5: Ludit Acidalio, sed non manus aspera, nodo,; quem rapuit collo, parue Cupido, tuo.; Vt Martis reuocetur amor summique Tonantis,; a te Iuno petat ceston et ipsa Venus.

14; Versus scribere posse te disertos; adfirmas, Laberi: quid ergo non uis?; Versus scribere qui potest disertos,; conscribat, Laberi: uirum putabo.

15; Dum Phaethontea formica uagatur in umbra,; inplicuit tenuem sucina gutta feram.; Sic modo quae fuerat uita contempta manente,; funeribus facta est nunc pretiosa suis.

16; Tu qui pene uiros terres et falce cinaedos,; iugera sepositi pauca tuere soli.; Sic tua non intrent uetuli pomaria fures,; sed puer et longis pulchra puella comis.

17; Cinnam, Cinname, te iubes uocari:; non est hic, rogo, Cinna, barbarismus?; Tu si Furius ante dictus esses,; Fur ista ratione dicereris.

18; Sancta Salonini terris requiescit Hiberis,; qua melior Stygias non uidet umbra domos.; Sed lugere nefas: nam qui te, Prisce, reliquit,; uiuit qua uoluit uiuere parte magis.

19; Non de ui neque caede nec ueneno,; sed lis est mihi de tribus capellis:; uicini queror has abesse furto.; Hoc iudex sibi postulat probari:
5: tu Cannas Mithridaticumque bellum; et periuria Punici furoris; et Sullas Mariosque Muciosque; magna uoce sonas manuque tota.; Iam dic, Postume, de tribus capellis.

20; Mutua te centum sestertia, Phoebe, rogaui,; cum mihi dixisses "Exigis ergo nihil?"; Inquiris, dubitas, cunctaris meque diebus; teque decem crucias: iam rogo, Phoebe, nega.

21; Perpetuam Stella dum iungit Ianthida uati; laeta Venus, dixit "Plus dare non potui."; Haec coram domina; sed nequius illud in aurem:; "Tu ne quid pecces, exitiose, uide.
5: Saepe ego lasciuom Martem furibunda cecidi,; legitimos esset cum uagus ante toros;; sed postquam meus est, nulla me paelice laesit:; tam frugi Iuno uellet habere uirum."; Dixit et arcano percussit pectora loro.
10: Plaga iuuat: sed tu iam, dea, caede duos.

22; Quod nubis, Proculina, concubino; et, moechum modo, nunc facis maritum,; ne lex Iulia te notare possit:; non nubis, Proculina, sed fateris.

23; Stare iubes semper nostrum tibi, Lesbia, penem:; crede mihi, non est mentula quod digitus.; Tu licet et manibus blandis et uocibus instes,; te contra facies imperiosa tua est.

24; Nil lasciuius est Charisiano:; Saturnalibus ambulat togatus.

25; Marcelline, boni suboles sincera parentis,; horrida Parrhasio quem tegit ursa iugo,; ille uetus pro te patriusque quid optet amicus; accipe et haec memori pectore uota tene:
5: causa sit ut uirtus nec te temerarius ardor; in medios enses saeuaque tela ferat.; Bella uellint Martemque ferum rationis egentes,; tu potes et patris miles et esse ducis.

26; Periclitatur capite Sotades noster.; Reum putatis esse Sotaden? Non est.; Arrigere desit posse Sotades: lingit.

27; Bis uicine Nepos--nam tu quoque proxima Florae; incolis et ueteres tu quoque Ficelias; est tibi, quae patria signatur imagine uoltus,; testis maternae nata pudicitiae.
5: Tu tamen annoso nimium ne parce Falerno,; et potius plenos aere relinque cados.; Sit pia, sit locuples, sed potet filia mustum:; amphora cum domina nunc noua fiet anus.; Caecuba non solos uindemia nutriat orbos:
10: possunt et patres uiuere, crede mihi.

28; Libertus Melioris ille notus,; tota qui cecidit dolente Roma,; cari deliciae breues patroni,; hoc sub marmore Glaucias humatus
5: iuncto Flaminiae iacet sepulcro:; castus moribus, integer pudore,; uelox ingenio, decore felix.; Bis senis modo messibus peractis; uix unum puer adplicabat annum.
10: Qui fles talia, nil fleas, uiator.

29; Non de plebe domus nec auarae uerna catastae,; sed domini sancto dignus amore puer,; munera cum posset nondum sentire patroni,; Glaucia libertus iam Melioris erat.
5: Moribus hoc formaeque datum: quis blandior illo?; Aut quis Apollineo pulchrior ore fuit?; Inmodicis breuis est aetas et rara senectus.; Quidquid amas, cupias non placuisse nimis.

30; Sex sestertia si statim dedisses,; cum dixti mihi "Sume, tolle, dono,"; deberem tibi, Paete, pro ducentis.; At nunc cum dederis diu moratus,
5: post septem, puto, uel nouem Kalendas,; uis dicam tibi ueriora ueris?; Sex sestertia, Paete, perdidisti.

31; Vxorem, Charideme, tuam scis ipse sinisque; a medico futui: uis sine febre mori.

32; Cum dubitaret adhuc belli ciuilis Enyo; forsitan et posset uincere mollis Otho,; damnauit multo staturum sanguine Martem; et fodit certa pectora tota manu.
5: Sit Cato, dum uiuit, sane uel Caesare maior:; dum moritur, numquid maior Othone fuit?

33; Nil miserabilius, Matho, pedicone Sabello; uidisti, quo nil laetius ante fuit.; Furta, fugae, mortes seruorum, incendia, luctus; adfligunt hominem, iam miser et futuit.

34; Basia da nobis, Diadumene, pressa. "Quot?" inquis.; Oceani fluctus me numerare iubes; et maris Aegaei sparsas per litora conchas; et quae Cecropio monte uagantur apes,
5: quaeque sonant pleno uocesque manusque theatro; cum populus subiti Caesaris ora uidet.; Nolo quot arguto dedit exorata Catullo; Lesbia: pauca cupit qui numerare potest.

35; Septem clepsydras magna tibi uoce petenti; arbiter inuitus, Caeciliane, dedit.; At tu multa diu dicis uitreisque tepentem; ampullis potas semisupinus aquam.
5: Vt tandem saties uocemque sitimque, rogamus; iam de clepsydra, Caeciliane, bibas.

36; Mentula tam magna est quantus tibi, Papyle, nasus,; ut possis, quotiens arrigis, olfacere.

37; Secti podicis usque ad umbilicum; nullas relliquias habet Charinus,; et prurit tamen usque ad umbilicum.; O quanta scabie miser laborat!
5: Culum non habet, est tamen cinaedus.

38; Aspicis ut paruus nec adhuc trieteride plena; Regulus auditum laudet et ipse patrem?; Maternosque sinus uiso genitore relinquat; et patrias laudes sentiat esse suas?
5: Iam clamor centumque uiri densumque corona; uolgus et infanti Iulia tecta placent.; Acris equi suboles magno sic puluere gaudet,; sic uitulus molli proelia fronte cupit.; Di, seruate, precor, matri sua uota patrique,
10: audiat ut natum Regulus, illa duos.

39; Pater ex Marulla, Cinna, factus es septem; non liberorum: namque nec tuus quisquam; nec est amici filiusue uicini,; sed in grabatis tegetibusque concepti
5: materna produnt capitibus suis furta.; Hic qui retorto crine Maurus incedit; subolem fatetur esse se coci Santrae;; at ille sima nare, turgidis labris; ipsa est imago Pannychi palaestritae.
10: Pistores esse tertium quis ignorat,; quicumque lippum nouit et uidet Damam?; Quartus cinaeda fronte, candido uoltu; ex concubino natus est tibi Lygdo:; percide, si uis, filium: nefas non est.
15: Hunc uero acuto capite et auribus longis,; quae sic mouentur ut solent asellorum,; quis morionis filium negat Cyrtae?; Duae sorores, illa nigra et haec rufa,; Croti choraulae uilicique sunt Carpi.
20: Iam Niobidarum grex tibi foret plenus; si spado Coresus Dindymusque non esset.

40; Femina praeferri potuit tibi nulla, Lycori:; praeferri Glycerae femina nulla potest.; Haec erit hoc quod tu: tu non potes esse quod haec est.; Tempora quid faciunt! Hanc uolo, te uolui.

41; Qui recitat lana fauces et colla reuinctus,; hic se posse loqui, posse tacere negat.

42; Etrusci nisi thermulis lauaris,; inlotus morieris, Oppiane.; Nullae sic tibi blandientur undae,; non fontes Aponi rudes puellis,
5: non mollis Sinuessa feruidique; fluctus Passeris aut superbus Anxur,; non Phoebi uada principesque Baiae.; Nusquam tam nitidum uacat serenum:; lux ipsa est ibi longior, diesque
10: nullo tardius a loco recedit.; Illic Taygeti uirent metalla; et certant uario decore saxa,; quae Phryx et Libys altius cecidit.; Siccos pinguis onyx anhelat aestus
15: et flamma tenui calent ophitae:; ritus si placeant tibi Laconum,; contentus potes arido uapore; cruda Virgine Marciaue mergi;; quae tam candida, tam serena lucet
20: ut nullas ibi suspiceris undas; et credas uacuam nitere lygdon.; Non adtendis et aure me supina; iam dudum quasi neglegenter audis:; inlotus morieris, Oppiane.

43; Dum tibi felices indulgent, Castrice, Baiae; canaque sulphureis nympha natatur aquis,; me Nomentani confirmant otia ruris; et casa iugeribus non onerosa suis.
5: Hoc mihi Baiani soles mollisque Lucrinus,; hoc uestrae mihi sunt, Castrice, diuitiae.; Quondam laudatas quocumque libebat ad undas; currere nec longas pertimuisse uias,; nunc urbis uicina iuuant facilesque recessus,
10: et satis est pigro si licet esse mihi.

44; Festiue credis te, Calliodore, iocari; et solum multo permaduisse sale.; Omnibus adrides, dicteria dicis in omnis;; sic te conuiuam posse placere putas.
5: At si ego non belle, sed uere dixero quiddam,; nemo propinabit, Calliodore, tibi.

45; Lusistis, satis est: lasciui nubite cunni:; permissa est uobis non nisi casta Venus.; Haec est casta Venus? Nubit Laetoria Lygdo:; turpius uxor erit quam modo moecha fuit.

46; Vapulat adsiduo ueneti quadriga flagello; nec currit: magnam rem, Catiane, facit.

47; Nympha, mei Stellae quae fonte domestica puro; laberis et domini gemmea tecta subis,; siue Numae coniunx Triuiae te misit ab antris; siue Camenarum de grege nona uenis:
5: exoluit uotis hac se tibi uirgine porca; Marcus, furtiuam quod bibit, aeger, aquam.; Tu contenta meo iam crimine gaudia fontis; da secura tui: sit mihi sana sitis.

48; Quod tam grande sophos clamat tibi turba togata,; non tu, Pomponi, cena diserta tua est.

49; Non sum de fragili dolatus ulmo,; nec quae stat rigida supina uena; de ligno mihi quolibet columna est,; sed uiua generata de cupressu:
5: quae nec saecula centiens peracta; nec longae cariem timet senectae.; Hanc tu, quisquis es o malus,timeto:; nam si uel minimos manu rapaci; hoc de palmite laeseris racemos,
10: nascetur, licet hoc uelis negare,; inserta tibi ficus a cupressu.

50; Cum coleret puros pauper Telesinus amicus,; errabat gelida sordidus in togula:; obscenos ex quo coepit curare cinaedos,; argentum, mensas, praedia solus emit.
5: Vis fieri diues, Bitynice? Conscius esto.; Nil tibi uel minimum basia pura dabunt.

51; Quod conuiuaris sine me tam saepe, Luperce,; inueni noceam qua ratione tibi.; Irascor: licet usque uoces mittasque rogesque; "Quid facies?" inquis. Quid faciam? Veniam.

52; Hoc iacet in tumulo raptus puerilibus annis; Pantagathus, domini cura dolorque sui,; nix tangente uagos ferro resecare capillos; doctus et hirsutas excoluisse genas.
5: Sis licet, ut debes, tellus, placata leuisque,; artificis leuior non potes esse manu.

53; Lotus nobiscum est, hilaris cenauit, et idem; inuentus mane est mortuus Andragoras.; Tam subitae mortis causam, Faustine, requiris?; in somnis medicum uiderat Hermocraten.

54; Tantos et tantas si dicere Sextilianum,; Aule, uetes, iunget uix tria uerba miser.; "Quid sibi uult?" inquis. Dicam quid suspicer esse:; tantos et tantas Sextilianus amat.

55; Quod semper casiaque cinnamoque; et nido niger alitis superbae; fragras plumbea Nicerotiana,; rides nos, Coracine, nil olentis,
5: malo quam bene olere nil olere.

56; Quod tibi crura rigent saetis et pectora uillis,; uerba putas famae te, Charideme, dare.; Extirpa, mihi crede, pilos de corpore toto; teque pilare tuas testificare natis.
5: "Quae ratio est?" inquis. Scis multos dicere multa:; fac pedicari te, Charideme, putent.

57; Mentiris fictos unguento, Phoebe, capillos; et tegitur pictis sordida calua comis.; Tonsorem capiti non est adhibere necesse:; radere te melius spongea, Phoebe, potest.

58; Cernere Parrhasios dum te iuuat, Aule, triones; comminus et Getici sidera pigra poli,; o quam paene tibi Stygias ego raptus ad undas; Elysiae uidi nubila fusca plagae!
5: Quamuis lassa tuos quaerebant lumina uoltus; atque erat in gelido plurimus ore Pudens.; Si mihi lanificae ducunt non pulla sorores; stamina nec surdos uox habet ista deos,; sospite me sospes Latias reueheris ad urbes
10: et referes pili praemia clarus eques.

59; Et dolet et queritur sibi non contingere frigus; propter sescentas Baccara gausapinas,; optat et obscuras luces uentosque niuesque,; odit et hibernos, si tepuere, dies.
5: Quid fecere mali nostrae tibi, saeue, lacernae; tollere de scapulis quas leuis aura potest?; Quanto simplicius, quanto est humanius illud,; mense uel Augusto sumere gausapinas!

60; Laudat, amat, cantat nostros mea Roma libellos,; meque sinus omnes, me manus omnis habet.; Ecce rubet quidam, pallet, stupet, oscitat, odit.; Hoc uolo: nunc nobis carmina nostra placent.

61; Rem factam Pompullus habet, Faustine: legetur; et nomen toto sparget in orbe suum.; "Sic leue flauorum ualeat genus Vsiporum; quisquis et Ausonium non amat imperium."
5: Ingeniosa tamen Pompulli scripta feruntur.; "Sed famae non est hoc, mihi crede, satis:; quam multi tineas pascunt blattasque diserti; et redimunt soli carmina docta coci!; Nescio quid plus est, quod donat saecula chartis:
10: uicturus genium debet habere liber."

62; Amisit pater unicum Salanus; cessas munera mittere, Oppiane?; Heu crudele nefas malaeque Parcae!; Cuius uulturis hoc erit cadauer?

63; Scis te captare, scis hunc qui captat, auarum,; et scis qui captat quid, Mariane, uelit.; Tu tamen hunc tabulis heredem, stulte, supremis; scribis et esse tuo uis, furiose, loco.
5: "Munera magna tamen misit." Sed misit in hamo;; et piscatorem piscis amare potest?; Hicine deflebit uero tua fata dolore?; Si cupis, ut ploret, des, Mariane, nihil.

64; Cum sis nec rigida Fabiorum gente creatus; nec qualem Curio, dum prandia portat aranti,; hirsuta peperit rubicunda sub ilice coniunx,; sed patris ad speculum tonsi matrisque togatae
5: filius, et possit sponsam te sponsa uocare:; emendare meos, quos nouit fama, libellos; et tibi permittis felicis carpere nugas,; has, inquam, nugas, quibus aurem aduertere totam; non aspernantur proceres urbisque forique
10: quas et perpetui dignantur scrinia Sili; et repetit totiens facundo Regulus ore,; quique uidet propius magni certamina Circi; laudat Auentinae uicinus Sura Dianae,; ipse etiam tanto dominus sub pondere rerum
15: non dedignatur bis terque reuoluere Caesar.; Sed tibi plus mentis, tibi cor limante Minerua; acrius et tenues finxerunt pectus Athenae.; Ne ualeam, si non multo sapit altius illud,; quod cum panticibus laxis et cum pede grandi
20: et rubro pulmone uetus nasisque timendum; omnia crudelis lanius per compita portat.; Audes praeterea, quos nullus nouerit, in me; scribere uersiculos miseras et perdere chartas.; At si quid nostrae tibi bilis inusserit ardor,
25: uiuet et haerebit totoque legetur in orbe,; stigmata nec uafra delebit Cinnamus arte.; Sed miserere tui, rabido nec perditus ore; fumantem nasum uiui temptaueris ursi.; Sit placidus licet et lambat digitosque manusque,
30: si dolor et bilis, si iusta coegerit ira,; ursus erit: uacua dentes in pelle fatiges; et tacitam quaeras, quam possis rodere, carnem.

65; "Hexametris epigramma facis" scio dicere Tuccam.; Tucca, solet fieri, denique, Tucca, licet.; "Sed tamen hoc longum est." Solet hoc quoque, Tucca, licetque:; si breuiora probas, disticha sola legas.
5: Conueniat nobis ut fas epigrammata longa; sit transire tibi, scribere, Tucca, mihi.

66; Famae non nimium bonae puellam,; quales in media sedent Suburra,; uendebat modo praeco Gellianus.; Paruo cum pretio diu liceret,
5: dum puram cupit adprobare cunctis,; adtraxit prope se manu negantem; et bis terque quaterque basiauit.; Quid profecerit osculo requiris?; Sescentos modo qui dabat negauit.

67; Cur tantum eunuchos habeat tua Caelia, quaeris,; Pannyche? Volt futui Caelia nec parere.

68; Flete nefas uestrum sed toto flete Lucrino,; Naides, et luctus sentiat ipsa Thetis.; Inter Baianas raptus puer occidit undas; Eutychos ille, tuum, Castrice, dulce latus.
5: Hic tibi curarum socius blandumque leuamen,; hic amor, hic nostri uatis Alexis erat.; Numquid te uitreis nudum lasciua sub undis; uidit et Alcidae nympha remisit Hylan?; An dea femineum iam neglegit Hermaphroditum
10: amplexu teneri sollicita uiri?; Quidquid id est, subitae quaecumque est causa rapinae,; sit, precor, et tellus mitis et unda tibi.

69; Non miror quod potat aquam tua Bassa, Catulle:; miror quod Bassae filia potet aquam.

70; Sexagesima, Marciane, messis; acta est et, puto, iam secunda Cottae; nec se taedia lectuli calentis; expertum meminit die uel uno.
5: Ostendit digitum, sed inpudicum,; Alconti Dasioque Symmachoque.; At nostri bene computentur anni; et quantum tetricae tulere febres; aut languor grauis aut mali dolores
10: a uita meliore separetur:; infantes sumus et senes uidemur.; Aetatem Priamique Nestorisque; longam qui putat esse, Marciane,; multum decipiturque falliturque.
15: Non est uiuere, sed ualere uita est.

71; Edere lasciuos ad Baetica crusmata gestus; et Gaditanis ludere docta modis,; tendere quae tremulum Pelian Hecubaeque maritum; posset ad Hectoreos sollicitare rogos,
5: urit et excruciat dominum Telethusa priorem:; uendidit ancillam, nunc redimit dominam.

72; Fur notae nimium rapacitatis; compilare Cilix uolebat hortum,; ingenti sed erat, Fabulle, in horto; praeter marmoreum nihil Priapum.
5: Dum non uolt uacua manu redire,; ipsum subripuit Cilix Priapum.

73; Non rudis indocta fecit me falce colonus:; dispensatoris nobile cernis opus.; Nam Caeretani cultor ditissimus agri; hos Hilarus colles et iuga laeta tenet.
5: Aspice quam certo uidear non ligneus ore; nec deuota focis inguinis arma geram,; sed mihi perpetua numquam moritura cupresso; Phidiaca rigeat mentula digna manu.; Vicini, moneo, sanctum celebrate Priapum
10: et bis septenis parcite iugeribus.

74; Medio recumbit imus ille qui lecto,; caluam trifilem semitatus unguento,; foditque tonsit ora laxa lentiscis,; mentitur, Aefulane: non habet dentes.

75; Cum mittis turdumue mihi quadramue placentae,; siue femur leporis siue quid his simile est,; buccellas misisse tuas te, Pontia, dicis.; Has ego non mittam, Pontia, sed nec edam.

76; Ille sacri lateris custos Martisque togati,; credita cui summi castra fuere ducis,; hic situs est Fuscus. Licet hoc, Fortuna, fateri:; non timet hostilis iam lapis iste minas;
5: grande iugum domita Dacus ceruice recepit; et famulum uictrix possidet umbra nemus.

77; Cum sis tam pauper quam nec miserabilis Iros,; tam iuuenis quam nec Parthenopaeus erat,; tam fortis quam nec cum uinceret Artemidorus,; quid te Cappadocum sex onus esse iuuat?
5: Rideris multoque magis traduceris, Afer,; quam nudus medio si spatiere foro.; Non aliter monstratur Atlans cum compare ginno; quaeque uehit similem belua nigra Libyn.; Inuidiosa tibi quam sit lectica requiris?
10: Non debes ferri mortuus hexaphoro.

78; Potor nobilis, Aule, lumine uno; luscus Phryx erat alteroque lippus.; Huic Heras medicus "Bibas caueto:; uinum si biberis, nihil uidebis."
5: Ridens Phryx oculo "Valebis" inquit.; Misceri sibi protinus deunces,; sed crebros iubet. Exitum requiris?; Vinum Phryx, oculus bibit uenenum.

79; Tristis es et felix. Sciat hoc Fortuna caueto:; ingratum dicet te, Lupe, si scierit.

80; Vt noua dona tibi, Caesar, Nilotica tellus; miserat hibernas ambitiosa rosas.; Nauita derisit Pharios Memphiticus hortos,; urbis ut intrauit limina prima tuae:
5: tantus ueris honos et odorae gratia Florae; tantaque Paestani gloria ruris erat;; sic, quacumque uagus gressumque oculosque ferebat,; tonsilibus sertis omne rubebat iter.; At tu Romanae iussus iam cedere brumae
10: mitte tuas messes, accipe, Nile, rosas.

81; Iratus tamquam populo, Charideme, lauaris:; inguina sic toto subluis in solio.; nec caput hic uellem sic te, Charideme, lauare.; Et caput ecce lauas: inguina malo laues.

82; Quidam me modo, Rufe, diligenter; inspectum, uelut emptor aut lanista,; cum uoltu digitoque subnotasset,; "Tune es, tune" ait "ille Martialis,
5: cuius nequitias iocosque nouit; aurem qui modo non habet Batauam?"; Subrisi modice, leuique nutu; me quem dixerat esse non negaui.; "Cur ergo" inquit "habes malas lacernas?"
10: Respondi: "quia sum malus poeta."; Hoc ne saepius accidat poetae,; mittas, Rufe, mihi bonas lacernas.

83; Quantum sollicito fortuna parentis Etrusco,; tantum, summe ducum, debet uterque tibi.; Nam tu missa tua reuocasti fulmina dextra:; hos cuperem mores ignibus esse Iouis;
5: si tua sit summo, Caesar, natura Tonanti,; utetur toto fulmine rara manus.; Muneris hoc utrumque tui testatur Etruscus,; esse quod et comiti contigit et reduci.

84; Octaphoro sanus portatur, Auite, Philippus.; Hunc tu si sanum credis, Auite, furis.

85; Editur en sextus sine te mihi, Rufe Camoni,; nec te lectorem sperat, amice, liber:; impia Cappadocum tellus et numine laeuo; uisa tibi cineres reddit et ossa patri.
5: Funde tuo lacrimas orbata Bononia Rufo,; et resonet tota planctus in Aemilia:; heu qualis pietas, heu quam breuis occidit aetas!; uiderat Alphei praemia quinta modo.; Pectore tu memori nostros euoluere lusus,
10: tu solitus totos, Rufe, tenere iocos,; accipe cum fletu maesti breue carmen amici; atque haec absentis tura fuisse puta.

86; Setinum dominaeque niues densique trientes,; quando ego uos medico non prohibente bibam?; Stultus et ingratus nec tanto munere dignus; qui mauult heres diuitis esse Midae.
5: Possideat Libycas messis Hermumque Tagumque,; et potet caldam, qui mihi liuet, aquam.

87; Di tibi dent et tu, Caesar, quaecumque mereris:; di mihi dent et tu quae uolo, si merui.

88; Mane salutaui uero te nomine casu; nec dixi dominum, Caeciliane, meum.; Quanta libertas constet mihi tanta requiris?; Centum quadrantes abstuli illa mihi.

89; Cum peteret seram media iam nocte matellam; arguto madidus pollice Panaretus,; Spoletina data est, sed quam siccauerat ipse,; nec fuerat soli tota lagona satis.
5: Ille fide summa testae sua uina remensus; reddidit oenophori pondera plena sui.; Miraris, quantum biberat, cepisse lagonam?; Desine mirari, Rufe: merum biberat.

90; Moechum Gellia non habet nisi unum.; Turpe est hoc magis: uxor est duorum.

91; Sancta ducis summi prohibet censura uetatque; moechari. Gaude, Zoile, non futuis.

92; Caelatus tibi cum sit, Anniane,; serpens in patera Myronos arte,; Vaticana bibis: bibis uenenum.

93; Tam male Thais olet quam non fullonis auari; testa uetus media, sed modo fracta uia,; non ab amore recens hircus, non ora leonis,; non detracta cani transtiberina cutis,
5: pullus abortiuo nec cum putrescit in ouo,; amphora corrupto nec uitiata garo.; Virus ut hoc alio fallax permutet odore,; deposita quotiens balnea ueste petit,; psilothro uiret aut acida latet oblita creta
10: aut tegitur pingui terque quaterque faba.; Cum bene se tutam per fraudes mille putauit,; omnia cum fecit, Thaida Thais olet.

94; Ponatur semper chrysendeta Calpetano; siue foris seu cum cenat in urbe domi.; Sic etiam in stabulo semper, sic cenat in agro.; Non habet ergo aliud? Non habet immo suum.

M. VALERI MARTIALIS EPIGRAMMATON LIBER VII

1; Accipe belligerae crudum thoraca Mineruae,; ipsa Medusaeae quem timet ira comae.; Dum uacat, haec, Caesar, poterit lorica uocari:; pectore cum sacro sederit, aegis erit.

2; Inuia Sarmaticis domini lorica sagittis; et Martis Getico tergore fida magis,; quam uel ad Aetolae securam cuspidis ictus; texuit innumeri lubricus unguis apri,
5: felix sorte tua, sacrum cui tangere pectus; fas erit et nostri mente calere dei.; I comes et magnos inlaesa merere triumphos; palmataeque ducem, sed cito, redde togae.

3; Cur non mitto meos tibi, Pontiliane, libellos?; ne mihi tu mittas, Pontiliane, tuos.

4; Esset, Castrice, cum mali coloris,; uersus scribere coepit Oppianus.

5; Si desiderium, Caesar, populique patrumque; respicis et Latiae gaudia uera togae,; redde deum uotis poscentibus. Inuidet hosti; Roma suo, ueniat laurea multa licet:
5: terrarum dominum propius uidet ille tuoque; terretur uultu barbarus et fruitur.

6; Ecquid Hyperboreis ad nos conuersus ab oris; Ausonias Caesar iam parat ire uias?; Certus abest auctor, sed uox hoc nuntiat omnis:; credo tibi, uerum dicere, Fama, soles.
5: Publica uictrices testantur gaudia chartae,; Martia laurigera cuspide pila uirent.; Rursus, io, magnos clamat tibi Roma triumphos,; inuictusque tua, Caesar, in urbe sonas.; Sed iam laetitiae quo sit fiducia maior,
10: Sarmaticae laurus nuntius ipse ueni.

7; Hiberna quamuis Arctos et rudis Peuce; et ungularum pulsibus calens Hister; fractus cornu iam ter inprobo Rhenus; teneat domantem regna perfidae gentis
5: te, summe mundi rector et parens orbis:; abesse nostris non tamen potes uotis.; Illic et oculis et animis sumus, Caesar,; adeoque mentes omnium tenes unus; ut ipsa magni turba nesciat Circi
10: utrumque currat Passerinus an Tigris.

8; Nunc hilares, si quando mihi, nunc ludite, Musae:; uictor ab Odrysio redditur orbe deus.; Certa facis populi tu primus uota, December:; iam licet ingenti dicere uoce "Venit!"
5: felix sorte tua! Poteras non cedere Iano,; gaudia si nobis quae dabit ille dares.; Festa coronatus ludet conuicia miles,; inter laurigeros cum comes ibit equos.; Fas audire iocos leuioraque carmina, Caesar,
10: et tibi, si lusus ipse triumphus amat.

9; Cum sexaginta numeret Cascellius annos,; ingeniosus homo est: quando disertus erit?

10; Pedicatur Eros, fellat Linus: Ole, quid ad te; de cute quid faciant ille uel ille sua?; Centenis futuit Matho milibus: Ole, quid ad te?; Non tu propterea sed Matho pauper erit.
5: In lucem cenat Sertorius: Ole, quid ad te,; cum liceat tota stertere nocte tibi?; Septingenta Tito debet Lupus: Ole, quid ad te?; Assem ne dederis crediderisue Lupo.; Illud dissimulas ad te quod pertinet, Ole,
10: quodque magis curae conuenit esse tuae.; Pro togula debes: hoc ad te pertinet, Ole.; Quadrantem nemo iam tibi credit: et hoc.; Vxor moecha tibi est: hoc ad te pertinet, Ole.; Poscit iam dotem filia grandis: et hoc.
15: Dicere quindecies poteram quod pertinet ad te:; sed quid agas ad me pertinet, Ole, nihil.

11; Cogis me calamo manuque nostra; emendare meos, Pudens, libellos.; O quam me nimium probas amasque; qui uis archetypas habere nugas!

12; Sic me fronte legat dominus, Faustine, serena; excipiatque meos qua solet aure iocos,; ut mea nec iuste quos odit pagina laesit; et mihi de nullo fama rubore placet.
5: Quid prodest, cupiant cum quidam nostra uideri,; si qua Lycambeo sanguine tela madent,; uipereumque uomat nostro sub nomine uirus,; qui Phoebi radios ferre diemque negat?; ludimus innocui: scis hoc bene: iuro potentis
10: per genium famae Castaliumque gregem; perque tuas aures, magni mihi numinis instar,; lector inhumana liber ab inuidia.

13; Dum Tiburtinis albescere solibus audit; antiqui dentis fusca Lycoris ebur,; uenit in Herculeos colles. Quid Tiburis alti; aura ualet! Paruo tempore nigra redit.

14; Accidit infandum nostrae scelus, Aule, puellae;; amisit lusus deliciasque suas:; non quales teneri plorauit amica Catulli; Lesbia, nequitiis passeris orba sui,
5: uel Stellae cantata meo quas fleuit Ianthis,; cuius in Elysio nigra columba uolat:; lux mea non capitur nugis neque moribus istis; nec dominae pectus talia damna mouent:; bis senos puerum numerantem perdidit annos,
10: mentula cui nondum sesquipedalis erat.

15; Quis puer hic nitidis absistit Ianthidos undis?; Effugit dominam Naida numquid Hylas?; O bene quod silua colitur Tirynthius ista; et quod amatrices tam prope seruat aquas!
5: Securus licet hos fontes, Argynne, ministres:; nil facient Nymphae; ne uelit ipse caue.

16; Aera domi non sunt, superest hoc, Regule, solum; ut tua uendamus munera: numquid emis?

17; Ruris bibliotheca delicati,; uicinam uidet unde lector urbem,; inter carmina sanctiora si quis; lasciuae fuerit locus Thaliae,
5: hos nido licet inseras uel imo,; septem quos tibi misimus libellos; auctoris calamo sui notatos:; haec illis pretium facit litura.; At tu munere, delicata, paruo
10: quae cantaberis orbe nota toto,; pignus pectoris hoc mei tuere,; Iuli bibliotheca Martialis.

18; Cum tibi sit facies de qua nec femina possit; dicere, cum corpus nulla litura notet,; cur te tam rarus cupiat repetatque fututor; miraris? Vitium est non leue, Galla, tibi.
5: Accessi quotiens ad opus mixtisque mouemur; inguinibus, cunnus non tacet, ipsa taces.; di facerent ut tu loquereris et ille taceret:; offendor cunni garrulitate tui.; Pedere te mallem: namque hoc nec inutile dicit
10: Symmachus et risum res mouet ista simul.; Quis ridere potest fatui poppysmata cunni?; Cum sonat hic, cui non mentula mensque cadit?; Dic aliquid saltem clamosoque obstrepe cunno; et, si adeo muta es, disce uel inde loqui.

19; Fragmentum quod uile putas et inutile lignum,; haec fuit ignoti prima carina maris.; Quam nec Cyaneae quondam potuere ruinae; frangere nec Scythici tristior ira freti.
5: Saecula uicerunt: sed quamuis cesserit annis,; sanctior est salua parua tabella rate.

20; Nihil est miserius neque gulosius Santra.; Rectam uocatus cum cucurrit ad cenam,; quam tot diebus noctibusque captauit,; ter poscit apri glandulas, quater lumbum,
5: et utramque coxam leporis et duos armos,; nec erubescit peierare de turdo; et ostreorum rapere liuidos cirros.; Buccis placentae sordidam linit mappam;; illic et uuae conlocantur ollares
10: et Punicorum pauca grana malorum; et excauatae pellis indecens uoluae; et lippa ficus debilisque boletus.; Sed mappa cum iam mille rumpitur furtis,; rosos tepenti spondylos sinu condit
15: et deuorato capite turturem truncum.; Colligere longa turpe nec putat dextra; analecta quidquid et canes reliquerunt.; Nec esculenta sufficit gulae praeda:; mixto lagonam replet ad pedes uino.
20: Haec per ducentas cum domum tulit scalas; seque obserata clusit anxius cella; gulosus ille, postero die uendit.

21; Haec est illa dies, quae magni conscia partus; Lucanum populis et tibi, Polla, dedit.; Heu! Nero crudelis nullaque inuisior umbra,; debuit hoc saltem non licuisse tibi.

22; Vatis Apollinei magno memorabilis ortu; lux redit: Aonidum turba, fauete sacris.; Haec meruit, cum te terris, Lucane, dedisset,; mixtus Castaliae Baetis ut esset aquae.

23; Phoebe, ueni, sed quantus eras cum bella tonanti; ipse dares Latiae plectra secunda lyrae.; Quid tanta pro luce precer? Tu, Polla, maritum; saepe colas et se sentiat ille coli.

24; Cum Iuuenale meo quae me committere temptas,; quid non audebis, perfida lingua, loqui?; Te fingente nefas Pyladen odisset Orestes,; Thesea Pirithoi destituisset amor,
5: tu Siculos fratres et maius nomen Atridas; et Ledae poteras dissociare genus.; Hoc tibi pro meritis et talibus inprecor ausis,; ut facias illud quod, puto, lingua, facis.

25; Dulcia cum tantum scribas epigrammata semper; et cerussata candidiora cute,; nullaque mica salis nec amari fellis in illis; gutta sit, o demens, uis tamen illa legi!
5: Nec cibus ipse iuuat morsu fraudatus aceti,; nec grata est facies cui gelasinus abest.; Infanti melimela dato fatuasque mariscas:; nam mihi, quae nouit pungere, Chia sapit.

26; Apollinarem conueni meum, scazon,; et si uacabit ‹ne molestus accedas,‹; hoc qualecumque, cuius aliqua pars ipse est,; dabis: haec facetum carmen inbuant aures.
5: Si te receptum fronte uideris tota,; noto rogabis ut fauore sustentet.; Quanto mearum, scis, amore nugarum; flagret: nec ipse plus amare te possum.; Contra malignos esse si cupis tutus,
10: Apollinarem conueni meum, scazon.

27; Tuscae glandis aper populator et ilice multa; iam piger, Aetolae fama secunda ferae,; quem meus intrauit splendenti cuspide Dexter,; praeda iacet nostris inuidiosa focis.
5: Pinguescant madido laeti nidore penates; flagret et exciso festa culina iugo.; Sed cocus ingentem piperis consumet aceruum,; addet et arcano mixta Falerna garo:; ad dominum redeas, noster te non capit ignis,
10: conturbator aper: uilius esurio.

28; Sic Tiburtinae crescat tibi silua Dianae; et properet caesum saepe redire nemus,; nec Tartesiacis Pallas tua, Fusce, trapetis; cedat et inmodici dent bona musta lacus;
5: sic fora mirentur, sic te Palatia laudent,; excolat et geminas plurima palma fores:; otia dum medius praestat tibi parua December,; exige, sed certa, quos legis, aure iocos.; "Scire libet uerum? Res est haec ardua."
10: quod tibi uis dici dicere, Fusce, potes.

29; Thestyle, Victoris tormentum dulce Voconi,; quo nemo est toto notior orbe puer,; sic etiam positis formonsus amere capillis; et placeat uati nulla puella tuo:
5: paulisper domini doctos sepone libellos,; carmina Victori dum lego parua tuo.; Et Maecenati, Maro cum cantaret Alexin,; nota tamen Marsi fusca Melaenis erat.

30; Das Parthis, das Germanis, das, Caelia, Dacis,; nec Cilicum spernis Cappadocumque toros;; et tibi de Pharia Memphiticus urbe fututor; nauigat, a rubris et niger Indus aquis;
5: nec recutitorum fugis inguina Iudaeorum,; nec te Sarmatico transit Alanus equo.; Qua ratione facis, cum sis Romana puella,; quod Romana tibi mentula nulla placet?

31; Raucae chortis aues et oua matrum; et flauas medio uapore Chias; et fetum querulae rudem capellae; nec iam frigoribus pares oliuas
5: et canum gelidis holus pruinis; de nostro tibi missa rure credis?; O quam, Regule, diligenter erras!; Nil nostri, nisi me, ferunt agelli.; Quidquid uilicus Vmber aut colonus
10: aut rus marmore tertio notatum; aut Tusci tibi Tusculiue mittunt,; id tota mihi nascitur Subura.

32; Attice, facundae renouas qui nomina gentis; nec sinis ingentem conticuisse domum,; te pia Cecropiae comitatur turba Mineruae,; te secreta quies, te sophos omnis amat.
5: At iuuenes alios fracta colit aure magister; et rapit inmeritas sordidus unctor opes.; Non pila, non follis, non te paganica thermis; praeparat aut nudi stipitis ictus hebes,; uara nec in lento ceromate bracchia tendis,
10: non harpasta uagus puluerulenta rapis,; sed curris niueas tantum prope Virginis undas; aut ubi Sidonio taurus amore calet.; Per uarias artes, omnis quibus area seruit,; ludere, cum liceat currere, pigritia est.

33; Sordidior caeno cum sit toga, calceus autem; candidior prima sit tibi, Cinna, niue:; deiecto quid, inepte, pedes perfundis amictu?; Collige, Cinna, togam; calceus ecce perit.

34; Quo possit fieri modo, Seuere,; ut uir pessimus omnium Charinus; unam rem bene fecerit, requiris?; Dicam, sed cito. Quid Nerone peius?
5: Quid thermis melius Neronianis?; Non dest protinus, ecce, de malignis; qui sic rancidulo loquatur ore:; "Quid tu tot domini deique nostri; praefers muneribus?" Neronianas
10: thermas praefero balneis cinaedi.

35; Inguina succinctus nigra tibi seruos aluta; stat, quotiens calidis tota foueris aquis;; sed meus, ut de me taceam, Laecania, seruos; Iudaeum nuda sub cute pondus habet,
5: sed nudi tecum iuuenesque senesque lauantur.; An sola est serui mentula uera tui?; Ecquid femineos sequeris, matrona, recessus,; secretusque tua, cunne, lauaris aqua?

36; Cum pluuias madidumque Iouem perferre negaret; et rudis hibernis uilla nataret aquis,; plurima, quae posset subitos effundere nimbos,; muneribus uenit tegula missa tuis.
5: Horridus, ecce, sonat Boreae stridore December:; Stella, tegis uillam, non tegis agricolam.

37; Nosti mortiferum quaestoris, Castrice, signum?; Est operae pretium discere theta nouum:; exprimeret quotiens rorantem frigore nasum,; letalem iuguli iusserat esse notam.
5: Turpis ab inuiso pendebat stiria naso,; cum flaret media fauce December atrox:; collegae tenuere manus: quid plura requiris?; Emungi misero, Castrice, non licuit.

38; Tantus es et talis, nostri Polypheme, Seueri; ut te mirari possit et ipse Cyclops.; Sed nec Scylla minor. Quod si fera monstra duorum; iunxeris, alterius fiet uterque timor.

39; Discursus uarios uagumque mane; et fastus et haue potentiorum; cum perferre patique iam negaret,; coepit fingere Caelius podagram.
5: Quam dum uolt nimis adprobare ueram; et sanas linit obligatque plantas; inceditque gradu laborioso,; --quantum cura potest et ars doloris!--; desit fingere Caelius podagram.

40; Hic iacet ille senex Augusta notus in aula,; pectore non humili passus utrumque deum;; natorum pietas sactis quem coniugis umbris; miscuit: Elysium possidet ambo nemus.
5: Occidit illa prior uiridi fraudata iuuenta:; hic prope ter senas uixit Olympiadas.; Sed festinatis raptum tibi credidit annis,; aspexit lacrimas quisquis, Etrusce, tuas.

41; Cosmicos esse tibi, Semproni Tucca, uideris.; Cosmica, Semproni, tam mala quam bona sunt.

42; Muneribus cupiat se quis contendere tecum,; audeat hic etiam, Castrice, carminibus.; Nos tenues in utroque sumus uincique parati:; inde sopor nobis et placet alta quies.
5: Tam mala cur igitur dederim tibi carmina, quaeris?; Alcinoo nullum poma dedisse putas?

43; Primum est ut praestes, si quid te, Cinna, rogabo;; illud deinde sequens ut cito, Cinna, neges.; Diligo praestantem; non odi, Cinna, negantem:; sed tu nec praestas nec cito, Cinna, negas.

44; Maximus ille tuus, Ouidi, Caesonius hic est,; cuius adhuc uultum uiuida cera tenet.; Hunc Nero damnauit; sed tu damnare Neronem; ausus es et profugi, non tua, fata sequi:
5: aequora per Scyllae magnus comes exulis isti,; qui modo nolueras consulis ire comes.; Si uictura meis mandantur nomina chartis; et fas est cineri me superesse meo,; audiet hoc praesens uenturaque turba fuisse
10: ille te, Senecae quod fuit ille suo.

45; Facundi Senecae potens amicus,; caro proximus aut prior Sereno,; hic est Maximus ille, quem frequenti; felix littera pagina salutat.
5: Hunc tu per Siculas secutus undas,; o nullis, Ouidi, tacende linguis,; spreuisti domini furentis iras.; Miretur Pyladen suum uetustas,; haesit qui comes exuli parentis.
10: Quis discrimina comparet duorum?; Haesisti comes exuli Neronis.

46; Commendare tuum dum uis mihi carmine munus; Maeonioque cupis doctius ore loqui,; excrucias multis pariter me teque diebus,; et tua de nostro, Prisce, Thalia tacet.
5: Diuitibus poteris musas elegosque sonantes; mittere: pauperibus munera pezav dato.

47; Doctorum Licini celeberrime Sura uirorum,; cuius prisca grauis lingua reduxit auos,; redderis ‹ heu, quanto fatorum munere! ‹ nobis; gustata Lethes paene remissus aqua.
5: Perdiderant iam uota metum securaque flebat; tristities lacrimis iamque peractus eras:; non tulit inuidiam taciti reganator Auerni; et ruptas Fatis reddidit ipse colus.; Scis igitur quantas hominum mors falsa querellas
10: mouerit et frueris posteritate tua.; Viue uelut rapto fugitiuaque gaudia carpe:; perdiderit nullum uita reuersa diem.

48; Cum mensas habeat fere trecentas,; pro mensis habet Annius ministros:; transcurrunt gabatae uolantque lances.; Has uobis epulas habete, lauti:
5: nos offendimur ambulante cena.

49; Parua suburbani munuscula mittimus horti:; faucibus oua tuis, poma, Seuere, gulae.

50; Fons dominae, regina loci quo gaudet Ianthis,; gloria conspicuae deliciumque domus,; cum tua tot niueis ornetur ripa ministris; et Ganymedeo luceat unda choro,
5: quid facit Alcides silua sacratus in ista?; Tam uicina tibi cur tenet antra deus?; Nunquid Nympharum notos obseruat amores,; tam multi pariter ne rapiantur Hylae?

51; Mercari nostras si te piget, Vrbice, nugas; et lasciua tamen carmina nosse libet,; Pompeium quaeres ‹ et nosti forsitan ‹ Auctum;; Vltoris prima Martis in aede sedet:
5: iure madens uarioque togae limatus in usu; non lector meus hic, Vrbice, sed liber est.; Sic tenet absentes nostros cantatque libellos; ut pereat chartis littera nulla meis:; denique, si uellet, poterat scripsisse uideri;
10: sed famae mauult ille fauere meae.; Hunc licet a decuma ‹ neque enim satis ante uacabit ‹; sollicites, capiet cenula parua duos;; ille leget, bibe tu; nolis licet, ille sonabit:; et cum "Iam satis est" dixeris, ille leget.

52; Gratum est quod Celeri nostros legis, Aucte, libellos,; si tamen et Celerem quod legis, Aucte, iuuat.; Ille meas gentes et Celtas rexit Hiberos,; nec fuit in nostro certior orbe fides.
5: Maior me tanto reuerentia turbat et aures; non auditoris, iudicis esse puto.

53; Omnia misisti mihi Saturnalibus, Vmber,; munera, contulerant quae tibi quinque dies:; bis senos triplices et dentiscalpia septem;; his comes accessit spongea, mappa, calix,
5: semodiusque fabae cum uimine Picenarum; et Laletanae nigra lagona sapae;; paruaque cum canis uenerunt cottana prunis; et Libycae fici pondere testa grauis.; Vix puto triginta nummorum tota fuisse
10: munera, quae grandes octo tulere Syri.; Quanto commodius nullo mihi ferre labore; argenti potuit pondera quinque puer!

54; Semper mane mihi de me mera somina narras,; quae moueant animum sollicitentque meum.; Iam prior ad faecem, sed et haec uindemia uenit,; exorat noctes dum mihi saga tuas;
5: consumpsi salsasque molas et turis aceruos;; decreuere greges, dum cadit agna frequens;; non porcus, non chortis aues, non oua supersunt.; Aut uigila aut dormi, Nasidiane, tibi.

55; Nulli munera, Chreste, si remittis,; nec nobis dederis remiserisque:; credam te satis esse liberalem.; Sed si reddis Apicio Lupoque
5: et Gallo Titioque Caesioque,; linges non mihi ‹ nam proba et pusilla est ‹; sed quae de Solymis uenit perustis; damnatam modo mentulam tributis.

56; Astra polumque pia cepisti mente, Rabiri,; Parrhasiam mira qui struis arte domum.; Phidiaco si digna Ioui dare templa parabit,; has petet a nostro Pisa Tonante manus.

57; Castora de Polluce Gabinia fecit Achillan:; puVx ajgaqov" fuerat, nunc erit ippovdamo".

58; Iam sex aut septem nupsisti, Galla, cinaedis,; dum coma te nimium pexaque barba iuuat;; deinde experta latus mandidoque simillima loro; inguina nec lassa stare coacta manu,
5: deseris inbelles thalamos mollemque maritum,; rursus et in similes decidis usque toros.; Quaere aliquem Curios semper Fabiosque loquentem,; hirsutum et dura rusticitate trucem:; inuenies; sed habet tristis quoque turba cinaedos:
10: difficile est uero nubere, Galla, uiro.

59; Non cenat sine apro noster, Tite, Caecilianus:; bellum conuiuam Caecilianus habet.

60; Tarpeiae uenerande rector aulae,; quem saluo duce credimus Tonantem,; cum uotis sibi quisque te fatiget; et poscat dare quae dei potestis:
5: nil pro me mihi, Iuppiter, petenti; ne suscensueris uelut superbo.; Te pro Caesare debeo rogare:; pro me debeo Caesarem rogare.

61; Abstulerat totam temerarius institor urbem; inque suo nullum limine limen erat.; Iussisti tenuis, Germanice, crescere uicos,; et modo quae fuerat semita, facta uia est.
5: Nulla catenatis pila est praecincta lagonis; nec praetor medio cogitur ire luto,; stringitur in densa nec caeca nouacula turba; occupat aut totas nigra popina uias.; Tonsor, copo, cocus, lanius sua limina seruant.
10: Nunc Roma est, nuper magna taberna fuit.

62; Reclusis foribus grandes percidis, Amille,; et te deprendi, cum facis ista, cupis,; ne quid liberti narrent seruique paterni; et niger obliqua garrulitate cliens.
5: Non pedicari se qui testatur, Amille,; illud saepe facit quod sine teste facit.

63; Perpetui numquam moritura uolumina Sili; qui legis et Latia carmina digna toga,; Pierios tantum uati placuisse recessus; credis et Aoniae Bacchica serta comae?
5: Sacra cothurnati non attigit ante Maronis; impleuit magni quam Ciceronis opus:; hunc miratur adhuc centum grauis hasta uirorum,; hunc loquitur grato plurimus ore cliens.; Postquam bis senis ingentem fascibus annum
10: rexerat adserto qui sacer orbe fuit,; emeritos Musis et Phoebo tradidit annos; proque suo celebrat nunc Helicona foro.

64; Qui tonsor fueras tota notissimus urbe; et post hoc dominae munere factus eques,; Sicanias urbes Aetnaeaque regna petisti,; Cinname, cum fugeres tristia iura fori.
5: Qua nunc arte graues tolerabis inutilis annos?; Quid facit infelix et fugitiua quies?; Non rhetor, non grammaticus ludiue magister,; non Cynicus, non tu Stoicus esse potes,; uendere nec uocem Siculis plausumque theatris:
10: quod superest, iterum, Cinname, tonsor eris.

65; Lis te bis decumae numerantem frigora brumae; conterit una tribus, Gargiliane, foris.; Ah miser et demens! Viginti litigat annis; quisquam cui uinci, Gargiliane, licet?

66; Heredem Fabius Labienum ex asse reliquit:; plus meruisse tamen se Labienus ait.

67; Pedicat pueros tribas Philaenis; et tentigine saeuior mariti; undenas dolat in die puellas.; Harpasto quoque subligata ludit
5: et flauescit haphe, grauesque draucis; halteras facili rotat lacerto,; et putri lutulenta de palaestra; uncti uerbere uapulat magistri:; nec cenat prius aut recumbit ante
10: quam septem uomuit meros deunces;; ad quos fas sibi tunc putat redire,; cum coloephia sedecim comedit.; Post haec omnia cum libidinatur,; non fellat ‹ putat hoc parum uirile ‹
15: sed plane medias uorat puellas.; Di mentem tibi dent tuam, Philaeni,; cunnum lingere quae putas uirile.

68; Commendare meas, Instanti Rufe, Camenas; parce, precor, socero: seria forsan amat.; Quod si lasciuos admittit et ille libellos,; haec ego uel Curio Fabricioque legam.

69; Haec est illa tibi promissa Theophila, Cani,; cuius Cecropia pectora dote madent.; Hanc sibi iure petat magni senis Atticus hortus,; nec minus esse suam Stoica turba uelit.
5: Viuet opus quodcumque per has emiseris aures;; tam non femineum nec populare sapit.; Non tua Pantaenis nimium se praeferat illi,; quamuis Pierio sit bene nota choro.; Carmina fingentem Sappho laudabat amatrix:
10: castior haec et non doctior illa fuit.

70; Ipsarum tribadum tribas, Philaeni,; recte, quam futuis, uocas amicam.

71; Ficosa est uxor, ficosus et ipse maritus,; filia ficosa est et gener atque nepos,; nec dispensator nec uilicus ulcere turpi; nec rigidus fossor, sed nec arator eget.
5: Cum sint ficosi pariter iuuenesque senesque,; res mira est, ficos non habet unus ager.

72; Gratus sic tibi, Paule, sit December; nec uani triplices breuesque mappae; nec turis ueniant leues selibrae,; sed lances ferat et scyphos auorum
5: aut grandis reus aut potens amicus,; seu quod te potius iuuat capitque;; sic uincas Nouiumque Publiumque; mandris et uitreo latrone clusos;; sic palmam tibi de trigone nudo
10: unctae det fauor arbiter coronae; nec laudet Polybi magis sinistras:; si quisquam mea dixerit malignus; atro carmina quae madent ueneno,; ut uocem mihi commodes patronam
15: et quantum poteris, sed usque, clames:; "Non scripsit meus ista Martialis."

73; Esquiliis domus est, domus est tibi colle Dianae,; et tua patricius culmina uicus habet;; hinc uiduae Cybeles, illinc sacraria Vestae,; inde nouum, ueterem prospicis inde Iouem.
5: Dic ubi conueniam, dic qua te parte requiram;; quisquis ubique habitat, Maxime, nusquam habitat.

74; Cyllenes caelique decus, facunde minister,; aurea cui torto uirga dracone uiret:; sic tibi lasciui non desit copia furti,; siue cupis Paphien seu Ganymede cales;
5: maternaeque sacris ornentur frondibus Idus; et senior parca mole prematur auus:; hunc semper Norbana diem cum coniuge Carpo; laeta colat, primis quo coiere toris.; Hic pius antistes sophiae sua dona ministrat,
10: hic te ture uocat fidus et ipse Ioui.

75; Vis futui gratis, cum sis deformis anusque.; Res perridicula est: uis dare nec dare uis.

76; Quod te diripiunt potentiores; per conuiuia, porticus, theatra,; et tecum, quotiens ita incidisti,; gestari iuuat, et iuuat lauari:
5: nolito nimium tibi placere.; Delectas, Philomuse, non amaris.

77; Exigis ut nostros donem tibi, Tucca, libellos.; Non faciam: nam uis uendere, non legere.

78; Cum Saxetani ponatur coda lacerti; et, bene si cenas, conchis inuncta tibi,; sumen, aprum, leporem, boletos, ostrea, mullos; mittis: habes nec cor, Papyle, nec genium.

79; Potaui modo consulare uinum.; Quaeris quam uetus atque liberale?; Prisco consule conditum: sed ipse; qui ponebat erat, Seuere, consul.

80; Quatenus Odrysios iam pax Romana triones; temperat et tetricae conticuere tubae,; hunc Marcellino poteris, Faustine, libellum; mittere: iam chartis, iam uacat ille iocis.
5: Sed si parua tui munuscula quaeris amici; commendare, ferat carmina nostra puer:; non qualis Geticae satiatus lacte iuuencae; Sarmatica rigido ludit in amne rota,; sed Mitylenaei roseus mangonis ephebus
10: uel non caesus adhuc matre iubente Lacon.; At tibi captiuo famulus mittetur ab Histro; qui Tiburtinas pascere possit oues.

81; "Triginta toto mala sunt epigrammata libro."; Si totidem bona sunt, Lause, bonus liber est.

82; Menophili penem tam grandis fibula uestit; ut sit comoedis omnibus una satis.; Hunc ego credideram ‹ nam saepe lauamur in unum ‹; sollicitum uoci parcere, Flacce, suae:
5: dum ludit media populo spectante palaestra,; delapsa est misero fibula: uerpus erat.

83; Eutrapelus tonsor dum circuit ora Luperci; expingitque genas, altera barba subit.

84; Dum mea Caecilio formatur imago Secundo; spirat et arguta picta tabella manu,; i, liber, ad Geticam Peucen Histrumque iacentem:; haec loca perdomitis gentibus ille tenet.
5: Parua dabis caro, sed dulcia, dona sodali:; certior in nostro carmine uoltus erit;; casibus hic nullis, nullis delebilis annis; uiuet, Apelleum cum morietur opus.

85; Quod non insulse scribis tetrasticha quaedam,; disticha quod belle pauca, Sabelle, facis,; laudo nec admiror. Facile est epigrammata belle; scribere. Sed librum scribere difficile est.

86; Ad natalicias dapes uocabar,; essem cum tibi, Sexte, non amicus.; Quid factum est, rogo, quid repente factum est,; post tot pignora nostra, post tot annos
5: quod sum praeteritus uetus sodalis?; Sed causam scio. Nulla uenit a me; Hispani tibi libra pustulati; nec leuis toga nec rudes lacernae.; Non est sportula quae negotiatur;
10: pascis munera, Sexte, non amicos.; Iam dices mihi "Vapulet uocator."

87; Si meus aurita gaudet lagalopece Flaccus,; si fruitur tristi Canius Aethiope;; Publius exiguae si flagrat amore catellae,; si Cronius similen cercopithecon amat;
5: delectat Marium si perniciosus ichneumon,; pica salutatrix si tibi, Lause, placet;; si gelidum collo nectit Cadilla draconem,; luscinio tumulum si Telesilla dedit:; blanda Cupidinei cur non amet ora Labyrtae
10: qui uidet haec dominis monstra placere suis?

88; Fertur habere meos, si uera est fama, libellos; inter delicias pulchra Vienna suas.; Me legit omnis ibi senior iuuenisque puerque,; et coram tetrico casta puella uiro.
5: Hoc ego maluerim quam si mea carmina cantent; qui Nilum ex ipso protinus ore bibunt;; quam meus Hispano si me Tagus impleat auro; pascat et Hybla meas, pascat Hymettos apes.; Non nihil ergo sumus nec blandae munere linguae
10: decipimur: credam iam puto, Lause, tibi.

89; I, felix rosa, mollibusque sertis; nostri cinge comas Apollinaris.; Quas tu nectere candidas, sed olim,; sic te semper amet Venus, memento.

90; Iactat inaequalem Matho me fecisse libellum:; si uerum est, laudat carmina nostra Matho.; Aequales scribit libros Caluinus et Vmber:; aequalis liber est, Cretice, qui malus est.

91; De nostro, facunde, tibi, Iuuenalis, agello; Saturnalicias mittimus, ecce, nuces.; Cetera lasciuis donauit poma puellis; mentula custodis luxuriosa dei.

92; "Si quid opus fuerit, scis me non esse rogandum"; uno bis dicis, Baccara, terque die.; Appellat rigida tristis me uoce Secundus:; audis et nescis, Baccara, quid sit opus.
5: Pensio te coram petitur clareque palamque:; audis et nescis, Baccara, quid sit opus.; Esse queror gelidasque mihi tritasque lacernas:; audis et nescis, Baccara, quid sit opus.; Hoc opus est, subito fias ut sidere mutus,
10: dicere ne possis, Baccara "Si quid opus."

93; Narnia, sulphureo quam gurgite candidus amnis; circuit, ancipiti uix adeunda iugo,; quid tam saepe meum nobis abducere Quintum; te iuuat et lenta detinuisse mora?
5: Quid Nomentani causam mihi perdis agelli,; propter uicinum qui pretiosus erat?; Sed iam parce mihi, nec abutere, Narnia, Quinto:; perpetuo liceat sic tibi ponte frui.

94; Vnguentum fuerat, quod onyx modo parua gerebat:; olfecit postquam Papylus, ecce, garumst.

95; Bruma est et riget horridus December,; audes tu tamen osculo niuali; omnes obuius hinc et hinc tenere; et totam, Line, basiare Romam.
5: Quid posses grauiusque saeuiusque; percussus facere atque uerbaratus?; Hoc me frigore basiet nec uxor; blandis filia nec rudis labellis,; sed tu dulcior elegantiorque,
10: cuius liuida naribus caninis; dependet glacies rigetque barba,; qualem forficibus metit supinis; tonsor Cinyphio Cilix marito.; Centum occurrere malo cunnilingis
15: et Gallum timeo minus recentem.; Quare si tibi sensus est pudorque,; hibernas, Line, basiationes; in mensem rogo differas Aprilem.

96; Conditus hic ego sum Bassi dolor, Vrbicus infans,; cui genus et nomen maxima Roma dedit.; Sex mihi de prima derant trieteride menses,; ruperunt tetricae cum male pensa deae.
5: Quid species, quid lingua mihi, quid profuit aetas?; da lacrimas tumulo, qui legis ista, meo:; sic ad Lethaeas, nisi Nestore serior, undas; non eat, optabis quem superesse tibi.

97; Nosti si bene Caesium, libelle,; montanae decus Vmbriae Sabinum,; Auli municipem mei Pudentis,; illi tu dabis haec uel occupato.
5: Instent mille licet premantque curae,; nostris carminibus tamen uacabit.; Nam me diligit ille proximumque; Turni nobilibus legit libellis.; O quantum tibi nominis paratur!
10: O quae gloria! Quam frequens amator;; te conuiuia, te forum sonabit; aedes compita porticus tabernae.; Vni mitteris, omnibus legeris.

98; Omnia, Castor, emis. Sic fiet ut omnia uendas.

99; Sic placidum uideas semper, Crispine, Tonantem; nec te Roma minus quam tua Memphis amet,; carmina Parrhasia si nostra legentur in aula,; (namque solent sacra Caesaris aure frui)
5: dicere de nobis ut lector candidus aude; "Temporibus praestat non nihil iste tuis,; nec Marso nimium minor est doctoque Catullo."; Hoc satis est: ipsi cetera mando deo.

M. VALERI MARTIALIS EPIGRAMMATON LIBER VIII

IMPERATORI DOMITIANO CAESARI AVGVSTO GERMANICO DACICO VALERIVS MARTIALIS S.

1. Omnes quidem libelli mei, domine, quibus tu famam, id est uitam, dedisti, tibi supplicant; et, puto, propter hoc legentur. 2. Hic tamen, qui operis nostri octauus inscribitur, occasione pietatis frequentius fruitur. 3. Minus itaque ingenio laborandum fuit, in cuius locum materia successerat: quam quidem subinde aliqua iocorum mixtura uariare temptauimus, ne caelesti uerecundiae tuae laudes suas, quae facilius te fatigare possint quam nos satiare, omnis uersus ingereret. 4. Quamuis autem epigrammata a seuerissimis quoque et summae fortunae uiris ita scripta sint ut mimicam uerborum licentiam adfectasse uideantur, ego tamen illis non permisi tam lasciui loqui quam solent. 5. Cum pars libri et maior et melior ad maiestatem sacri nominis tui alligata sit, meminerit non nisi religiosa purificatione lustratos accedere ad templa debere. 6. Quod ut custoditurum me lecturi sciant, in ipso libelli huius limine profiteri breuissimo placuit epigrammate.

1; Laurigeros domini, liber, intrature penates; disce uerecundo sanctius ore loqui.; Nuda recede Venus; non est tuus iste libellus:; tu mihi, tu Pallas Caesariana, ueni.

2; Fastorum genitor parensque lanus; uictorem modo cum uideret Histri,; tot uultus sibi non satis putauit; optauitque oculos habere plures,
5: et lingua pariter locutus omni; terrarum domino deoque rerum; promisit Pyliam quater senectam.; Addas, Iane pater, tuam rogamus.

3; "Quinque satis fuerant: nam sex septemue libelli; est nimium: quid adhuc ludere, Musa, iuuat?; Sit pudor et finis: iam plus nihil addere nobis; fama potest: teritur noster ubique liber;
5: et cum rupta situ Messallae saxa iacebunt; altaque cum Licini marmora puluis erunt,; me tamen ora legent et secum plurimus hospes; ad patrias sedes carmina nostra feret."; Finieram, cum sic respondit nona sororum,
10: cui coma et unguento sordida uestis erat:; "Tune potes dulcis, ingrate, relinquere nugas?; dic mihi, quid melius desidiosus ages?; an iuuat ad tragicos soccum transferre coturnos; aspera uel paribus bella tonare modis,
15: praelegat ut tumidus rauca te uoce magister,; oderit et grandis uirgo bonusque puer?; Scribant ista graues nimium nimiumque seueri,; quos media miseros nocte lucerna uidet;; at tu Romano lepidos sale tingue libellos:
20: adgnoscat mores uita legatque suos.; Angusta cantare licet uidearis auena,; dum tua multorum uincat auena tubas."

4; Quantus, io, Latias mundi conuentus ad aras; suscipit et soluit pro duce uota suo!; Non sunt haec hominum, Germanice, gaudia tantum,; sed faciunt ipsi nunc, puto, sacra dei.

5; Dum donas, Macer, anulos puellis,; desisti, Macer, anulos habere.

6; Archetypis uetuli nihil est odiosius Eucti; (ficta Saguntino cymbia malo luto),; argenti furiosa sui cum stemmata narrat; garrulus et uerbis mucida uina facit:
5: "Laomedonteae fuerant haec pocula mensae:; ferret ut haec, muros struxit Apollo lyra.; Hoc cratere ferox commisit proelia Rhoctus; cum Lapithis: pugna debile cernis opus.; Hi duo longaeuo censentur Nestore fundi:
10: pollice de Pylio trita columba nitet.; Hic scyphus est in quo misceri iussit amicis; largius Aeacides uiuidiusque merum.; Hac propinauit Bitiae pulcherrima Dido; in patera, Phrygio cum data cena uiro est."
15: Miratus fueris cum prisca torcumata multum,; in Priami calathis Astyanacta bibes.

7; Hoc agere est causas, hoc dicere, Cinna, diserte,; horis, Cinna, decem dicere uerba nouem ?; Sed modo clepsydras ingenti uoce petisti; quattuor. O quantum, Cinna, tacere potes!

8; Principium des, Iane, licet uelocibus annis; et renoues uoltu saecula longa tuo,; te primum pia tura rogent, te uota salutent,; purpura te felix, te colat omnis honos;
5: tu tamen hoc mauis, Latiae quod contigit urbi; mense tuo reducem, Iane, uidere deum.

9; Soluere dodrantem nuper tibi, Quinte, uolebat; lippus Hylas, luscus uult dare dimidium.; Accipe quam primum; breuis est occasio lucri:; si fuerit caecus, nil tibi soluet Hylas.

10; Emit lacernas milibus decem Bassus; Tyrias coloris optimi. Lucrifecit.; "Adeo bene emit?" inquis. Immo non soluet.

11; Peruenisse tuam iam te scit Rhenus in urbem;; nam populi uoces audit et ille tui:; Sarmaticas etiam gentes Histrumque Getasque; laetitiae clamor terruit ipse nouae.
5: Dum te longa sacro uenerantur gaudia Circo,; nemo quater missos currere sensit equos.; Nullum Roma ducem, nec te sic, Caesar, amauit:; te quoque iam non plus, ut uelit ipsa, potest.

12; Vxorem quare locupletem ducere nolim; quaeritis? Vxori nubere nolo meae.; Inferior matrona suo sit, Prisce, marito:; non aliter fiunt femina uirque pares.

13; Morio dictus erat: uiginti milibus emi.; Redde mihi nummos, Gargiliane: sapit.

14; Pallida ne Cilicum timeant pomaria brumam,; mordeat et tenerum fortior aura nemus,; hibernis obiecta Notis specularia puros; admittunt soles et sine faece diem.
5: At mihi cella datur non tota clusa fenestra,; in qua nec Boreas ipse manere uelit.; Sic habitare iubes ueterem crudelis amicum?; Arboris ergo tuae tutior hospes ero.

15; Dum noua Pannonici numeratur gloria belli,; omnis et ad reducem dum litat ara Iouem,; dat populus, dat gratus eques, dat tura senatus,; et ditant Latias tertia dona tribus:
5: hos quoque secretos memorauit Roma triumphos,; nec minor ista tuae laurea pacis erat,; quod tibi de sancta credis pietate tuorum.; Principis est uirtus maxima nosse suos.

16; Pistor qui fueras diu, Cypere,; causas nunc agis et ducena quaeris:; sed consumis et usque mutuaris.; A pistore, Cypere, non recedis:
5: et panem facis et facis farinam.

17; Egi, Sexte, tuam pactus duo milia causam:; misisti nummos quod mihi mille quid est?; "Narrasti nihil" inquis "et a te perdita causa est."; Tanto plus debes, Sexte, quod erubui.

18; Si tua, Cerrini, promas epigrammata uulgo,; uel mecum possis uel prior ipse legi:; sed tibi tantus inest ueteris respectus amici,; carior ut mea sit quam tua fama tibi.
5: Sic Maro nec Calabri temptauit carmina Flacci,; Pindaricos nosset cum superare modos,; et Vario cessit Romani laude cothurni,; cum posset tragico fortius ore loqui.; Aurum et opes et rura frequens donabit amicus:
10: qui uelit ingenio cedere rarus erit.

19; Pauper uideri Cinna uult; et est pauper.

20; Cum facias uersus nulla non luce ducenos,; Vare, nihil recitas. Non sapis, atque sapis.

21; Phosphore, redde diem: quid gaudia nostra moraris?; Caesare uenturo, Phosphore, redde diem.; Roma rogat. Placidi numquid te pigra Bootae; plaustra uehunt, lento quod nimis axe uenis?
5: Ledaeo poteras abducere Cyllaron astro:; ipse suo cedet nunc tibi Castor equo.; Quid cupidum Titana tenes ? Iam Xanthus et Aethon; frena uolunt, uigilat Memnonis alma parens.; Tarda tamen nitidae non cedunt sidera luci,
10: et cupit Ausonium luna uidere ducem.; iam, Caesar, uel nocte ueni: stent astra licebit,; non derit populo te ueniente dies.

22; Inuitas ad aprum, ponis mihi, Gallice, porcum.; hybrida sum, si das, Gallice, uerba mihi.

23; Esse tibi uideor saeuus nimiumque gulosus,; qui propter cenam, Rustice, caedo cocum.; Si lcuis ista tibi flagrorum causa uidetur,; ex qua uis causa uapulet ergo cocus?

24; Si quid forte petam timido gracilique libello,; inproba non fuerit si mea charta, dato.; Et si non dederis, Caesar, permitte rogari:; offendunt numquam tura precesque Iouem.
5: Qui fingit sacros auro uel marmore uultus,; non facit ille deos: qui rogat, ille facit.

25; Vidisti semel, Oppiane, tantum; aegrum me: male, saepe te uidebo.

26; Non tot in Eois timuit Gangeticus aruis; raptor, in Hyrcano qui fugit albus equo,; quot tua Roma nouas uidit, Germanice, tigres;; delicias potuit nec numerare suas.
5: Vincit Erythraeos tua, Caesar, harena triumphos; et uictoris opes diuitiasque dei:; nam cum captiuos ageret sub curribus Indos,; contentus gemina tigride Bacchus erat.

27; Munera qui tibi dat locupleti, Gaure, senique,; si sapis et sentis, hoc tibi ait "Morere."

28; Dic, toga, facundi gratum mihi munus amici,; esse uelis cuius fama decusque gregis ?; Apula Ledaei tibi floruit herba Phalanthi,; qua saturat Calabris culta Galaesus aquis ?
5: An Tartesiaeus stabuli nutritor Hiberi; Baetis in Hesperia te quoque lauit oue?; An tua multifidum numerauit lana Timauum,; quem pius astrifero Cyllarus ore bibit ?; te nec Amyclaeo decuit liuere ueneno
10: nec Miletos erat uellere digna tuo.; Lilia tu uincis nec adhuc delapsa ligustra; et Tiburtino monte quod alget ebur;; Spartanus tibi cedet olor Paphiaeque columbae,; cedet Erythraeis eruta gemma uadis:
15: sed licet haec primis niuibus sint aemula dona,; non sunt Parthenio candidiora suo.; Non ego praetulerim Babylonos picta superbae; texta, Samiramia quae uariantur acu;; non Athamanteo potius me mirer in auro,
20: Aeolium dones si mihi, Phrixe, pecus.; O quantos risus pariter spectata mouebit; cum Palatina nostra lacerna toga!

29; Disticha qui scribit, puto, uult breuitate placere.; Quid prodest breuitas, dic mihi, si liber est ?

30; Qui nunc Caesareae lusus spectatur harenae,; temporibus Bruti gloria summa fuit.; Aspicis ut teneat flammas poenaque fruatur; fortis, et attonito regnet in igne manus?
5: Ipse sui spectator adest et nobile dextrae; funus amat: totis pascitur illa sacris;; quod nisi rapta foret nolenti poena, parabat; sacuior in lassos ire sinistra focos.; Scire piget post tale decus quid fecerit ante:
10: quam uidi satis hanc est mihi nosse manum.

31; Nescio quid de te non belle, Dento, fateris,; coniuge qui ducta iura paterna petis.; Sed iam supplicibus dominum lassare libellis; desine et in patriam serus ab urbe redi:
5: nam dum tu longe deserta uxore diuque; tres quaeris natos, quattuor inuenies.

32; Aera per tacitum delapsa sedentis in ipsos; fluxit Aretullae blanda columba sinus.; Luserat hoc casus, nisi inobseruata maneret; permissaque sibi nollet abire fuga.
5: Si meliora piae fas est sperare sorori; et dominum mundi flectere uota ualent,; haec a Sardois tibi forsitan exulis oris,; fratre reuersuro, nuntia uenit auis.

33; De praetoricia folium mihi, Paule, corona; mittis et hoc phialae nomen habere iubes.; Hac fuerat nuper nebula tibi pegma perunctum,; pallida quam rubri diluit unda croci;
5: an magis astuti derasa est ungue ministri; brattea, de fulcro quam reor esse tuo ?; Illa potest culicem longe sentire uolantem; et minimi pinna papilionis agi;; exiguae uolitat suspensa uapore lucernae
10: et lcuiter fuso rumpitur icta mero.; Hoc linitur sputo lani caryota Kalendis,; quam fert cum parco sordidus asse cliens.; Lenta minus gracili crescunt colocasia filo,; plena magis nimio lilia sole cadunt;
15: nec uaga tam tenui discurrit aranea tela,; tam leue nec bombyx pendulus urget opus.; Crassior in facie uetulae stat creta Fabullae,; crassior offensae bulla tumescit aquae;; fortior et tortos seruat uesica capillos
20: et mutat Latias spuma Bataua comas.; hac cute Ledaeo uestitur pullus in ouo,; talia lunata splenia fronte sedent.; Quid tibi cum phiala, ligulam cum mittere possis,; mittere cum possis uel cocleare mihi,
25: (magna nimis loquimur), cocleam cum mittere possis,; denique cum possis mittere, Paule, nihil ?

34; Archetypum Myos argentum te dicis habere.; Quod sine te factum est hoc magis archetypum est?

35; Cum sitis similes paresque uita,; uxor pessima, pessimus maritus,; miror non bene conuenire uobis.

36; Regia pyramidum, Caesar, miracula ride;; iam tacet Eoum barbara Memphis opus:; pars quota Parrhasiae labor est Mareoticus aulae?; clarius in toto nil uidet orbe dies.
5: Septenos pariter credas adsurgere montes,; Thessalicum breuior Pelion Ossa tulit;; aethera sic intrat nitidis ut conditus astris; inferiore tonet nube serenus apex; et prius arcano satietur numine Phocbi
10: nascentis Circe quam uidet ora patris.; Haec, Auguste, tamen, quae uertice sidera pulsat,; par domus est caelo sed minor est domino.

37; Quod Caietano reddis, Polycharme, tabellas,; milia te centum num tribuisse putas ?; "Debuit haec" inquis. Tibi habe, Polycharme, tabellas; et Caietano milia crede duo.

38; Qui praestat pietate pertinaci; sensuro bona liberalitatis,; captet forsitan aut uicem reposcat:; at si quis dare nomini relicto
5: post manes tumulumque perseuerat,; quaerit quid nisi parcius dolere ?; Refert sis bonus an uelis uideri.; Praestas hoc, Melior, sciente fama,; qui sollemnibus anxius sepulti
10: nomen non sinis interire Blaesi.; et de munifica profusus arca; ad natalicium diem colendum; scribarum memori piaeque turbae; quod donas, facis ipse Blaesianum.
15: Hoc longum tibi, uita dum manebit,; hoc et post cineres erit tributum.

39; Qui Palatinae caperet conuiuia mensae; ambrosiasque dapes, non erat ante locus:; hic haurire decet sacrum, Germanice, nectar; et Ganymedea pocula mixta manu.
5: Esse uelis, oro, serus conuiua Tonantis:; at tu si properas, Iuppiter, ipse ueni.

40; Non horti neque palmitis beati; sed rari nemoris, Priape, custos,; ex quo natus es et potes renasci,; furaces, moneo, manus repellas
5: et siluam domini focis reserues:; si defecerit haec, et ipse lignum es.

41; "Tristis Athenagoras non misit munera nobis; quae medio brumae mittere mense solet."; An sit Athenagoras tristis, Faustine, uidebo:; me certe tristem fecit Athenagoras.

42; Si te sportula maior ad beatos; non corruperit, ut solet, licebit; de nostro, Matho, centies laueris.

43; Effert uxores Fabius, Chrestilla maritos,; funereamque toris quassat uterque facem.; Victores committe, Venus: quos iste manebit; exitus, una duos ut Libitina ferat.

44; Titulle, moneo, uiue: semper hoc serum est;; sub paedagogo coeperis licet, serum est.; At tu, miser Titulle, nec senex uiuis,; sed omne limen conteris salutator
5: et mane sudas urbis osculis udus,; foroque triplici sparsus ante equos omnis; aedemque Martis et colosson Augusti; curris per omnis tertiasque quintasque.; Rape, congere, aufer, posside: relinquendum est.
10: Superba densis area palleat nummis,; centum explicentur paginae Kalendarum,; iurabit heres te nihil reliquisse,; supraque plutcum te iacente uel saxum,; fartus papyro dum tibi torus crescit,
15: flentes superbus basiabit eunuchos;; tuoque tristis filius, uelis nolis,; cum concubino nocte dormiet prima.

45; Priscus ab Aetnaeis mihi, Flacce, Terentius oris; redditur: hanc lucem lactea gemma notet;; defluat et lento splendescat turbida lino; amphora centeno consule facta minor.
5: Continget nox quando meis tam candida mensis ?; Tam iusto dabitur quando calere mero ?; Cum te, Flacce, mihi reddet Cythereia Cypros,; luxuriae fiet tam bona causa meae.

46; Quanta tua est probitas tanta est infantia formae,; Ceste puer, puero castior Hippolyto.; Te secum Diana uelit doceatque natare,; te Cybele totum mallet habere Phryge;
5: tu Ganymedeo poteras succedere lecto,; sed durus domino basia sola dares.; Felix, quae tenerum uexabit sponsa maritum; et quae te faciet prima puella uirum !

47; Pars maxillarum tonsa est tibi, pars tibi rasa est,; pars uulsa est. Vnum quis putet esse caput ?

48; Nescit cui dederit Tyriam Crispinus abollam,; dum mutat cultus induiturque togam.; Quisquis habes, umeris sua munera redde, precamur:; non hoc Crispinus te, sed abolla rogat.
5: Non quicumque capit saturatas murice uestes; nec nisi deliciis conuenit iste color.; si te praeda iuuat foedique insania lucri,; qua possis melius fallere, sume togam.

49 [51]; Formosam sane, sed caecus diligit Asper.; plus ergo, ut res est, quam uidet Asper amat.

50 [49]; Quanta Gigantei memoratur mensa triumphi; quantaque nox superis omnibus illa fuit,; qua bonus accubuit genitor cum plebe deorum; et licuit Faunis poscere uina Iouem:
5: tanta tuas celebrant, Caesar, conuiuia laurus;; exhilarant ipsos gaudia nostra deos.; Vescitur omnis eques tecum populusque patresque; et capit ambrosias cum duce Roma dapes.; Grandia pollicitus quanto maiora dedisti !
10: Promissa est nobis sportula, recta data est.

51 [50]; Quis labor in phiala ? Docti Myos anne Myronos ?; Mentoris haec manus est an, Polyclite, tua ?; Liuescit nulla caligine fusca nec odit; exploratores nubila massa focos.
5: uera minus flauo radiant electra metallo; et niucum felix pustula uincit ebur.; Materiae non cedit opus: sic alligat orbem,; plurima cum tota lampade luna nitet.; Stat caper Aeolio Thebani uellere Phrixi
10: cultus: ab hoc mallet uecta fuisse soror;; hunc nec Cinyphius tonsor uiolauerit et tu; ipse tua pasci uite, Lyaee, uelis.; Terga premit pecudis geminis Amor aureus alis;; Palladius tenero lotos ab ore sonat:
15: sic Methymnaeo gauisus Arione delphin; languida non tacitum per freta uexit onus.; Imbuat egregium digno mihi nectare munus; non grege de domini, sed tua, Ceste, manus;; Ceste, decus mensae, misce Setina: uidetur
20: ipse puer nobis, ipse sitire caper.; Det numerum cyathis Instanti littera Rufi:; auctor enim tanti muneris ille mihi:; si Telethusa uenit promissaque gaudia portat,; seruabor dominae, Rufe, triente tuo;
25: si dubia est, septunce trahar; si fallit amantem,; ut iugulem curas, nomen utrumque bibam.

52; Tonsorem puerum sed arte talem; qualis nec Thalamus fuit Neronis,; Drusorum cui contigere barbae,; aequandas semel ad genas rogatus
5: Rufo, Caediciane, commodaui.; Dum iussus repetit pilos eosdem,; censura speculi manum regente,; expingitque cutem facitque longam; detonsis epaphaeresin capillis,
10: barbatus mihi tonsor est reuersus.

53 [54]; Formosissima quae fuere uel sunt,; sed uilissima quae fuere uel sunt,; o quam te fieri, Catulla, uellem; formosam minus aut magis pudicam !

54 [56]; Magna licet totiens tribuas, maiora daturus; dona, ducum uictor, uictor et ipse tui,; diligeris populo non propter praemia, Caesar,; te propter populus praemia, Caesar, armat.

55 [53]; Auditur quantum Massyla per auia murmur,; innumero quotiens silua leone furit,; pallidus attonitos ad Poena mapalia pastor; cum reuocat tauros et sine mente pecus,
5: tantus in Ausonia fremuit modo terror harena.; Quis non esse gregem crederet ? unus erat;; sed cuius tremerent ipsi quoque iura leones,; cui diadema daret marmore picta Nomas.; O quantum per colla decus, quem sparsit honorem
10: aurea lunatae, cum stetit, umbra iubae !; Grandia quam decuit latum uenabula pectus; quantaque de magna gaudia morte tulit !; Vnde tuis, Libye, tam felix gloria siluis ?; A Cybeles numquid uenerat ille iugo ?
15: An magis Herculeo, Germanice, misit ab astro; hanc tibi uel frater uel pater ipse feram ?

56 [55]; Temporibus nostris aetas cum cedat auorum; creuerit et maior cum duce Roma suo,; ingenium sacri miraris desse Maronis; nec quemquam tanta bella sonare tuba.
5: Sint Maecenates, non derunt, Flacce, Marones; Vergiliumque tibi uel tua rura dabunt.; iugera perdiderat miserae uicina Cremonae; flebat et abductas Tityrus aeger oues:; risit Tuscus eques paupertatemque malignam
10: reppulit et celeri iussit abire fuga.; "Accipe diuitias et uatum maximus esto;; tu licet et nostrum" dixit "Alexin ames."; Adstabat domini mensis pulcherrimus ille; marmorea fundens nigra Falerna manu,
15: et libata dabat roseis carchesia labris; quae poterant ipsum sollicitare Iouem.; Excidit attonito pinguis Galatea poetae; Thestylis et rubras messibus usta genas:; protinus Italiam concepit et "Arma uirumque,"
20: qui modo uix Culicem fleuerat ore rudi.; Quid Varios Marsosque loquar ditataque uatum; nomina, magnus erit quos numerare labor?; Ergo ero Vergilius, si munera Maecenatis; des mihi? Vergilius non ero, Marsus ero.

57; Tres habuit dentes, pariter quos expuit omnes,; ad tumulum Picens dum sedet ipse suum;; collegitque sinu fragmenta nouissima laxi; oris et adgesta contumulauit humo.
5: Ossa licet quondam defuncti non legat heres:; hoc sibi iam Picens praestitit officium.

58; Cum tibi tam crassae sint, Artemidore, lacernae,; possim te Sagarim iure uocare meo.

59; Aspicis hunc uno contentum lumine, cuius; lippa sub adtrita fronte lacuna patet?; Ne contemne caput, nihil est furacius illo;; non fuit Autolyci tam piperata manus.
5: Hunc tu conuiuam cautus seruare memento:; tunc furit atque oculo luscus utroque uidet:; pocula solliciti perdunt ligulasque ministri; et latet in tepido plurima mappa sinu;; lapsa nec a cubito subducere pallia nescit
10: et tectus laenis saepe duabus abit;; nec dormitantem uernam fraudare lucerna; erubuit fallax, ardeat illa licet.; Si nihil inuasit, puerum tunc arte dolosa; circuit et soleas subripit ipse suas.

60; Summa Palatini poteras aequare Colossi,; si fieres breuior, Claudia, sesquipede.

61; Liuet Charinus, rumpitur, furit, plorat; et quaerit altos unde pendeat ramos:; non iam quod orbe cantor et legor toto,; nec umbilicis quod decorus et cedro
5: spargor per omnes Roma quas tenet gentes;; sed quod sub urbe rus habemus aestiuum; uehimurque mulis non ut ante conductis.; Quid inprecabor, o Seuere, liuenti ?; Hoc opto: mulas habeat et suburbanum.

62; Scribit in auersa Picens epigrammata charta,; et dolet auerso quod facit illa deo.

63; Thestylon Aulus amat sed nec minus ardet Alexin,; forsitan et nostrum nunc Hyacinthon amat.; I nunc et dubita uates an diligat ipsos,; delicias uatum cum meus Aulus amet.

64; Vt poscas, Clyte, munus exigasque,; uno nasceris octiens in anno; et solas, puto, tresue quattuorue; non natalicias habes Kalendas.
5: Sit uultus tibi leuior licebit; tritis litoris aridi lapillis,; sit moro coma nigrior caduco,; uineas mollitia tremente plumas; aut massam modo lactis alligati,
10: et talis tumor excitet papillas; qualis cruda uiro puella seruat,; tu nobis, Clyte, iam senex uideris:; tam multos quis enim fuisse credat; natalis Priamiue Nestorisue?
15: Sit tandem pudor et modus rapinis.; Quod si ludis adhuc semelque nasci; uno iam tibi non sat est in anno,; natum te, Clyte, nec semel putabo.

65; Hic ubi Fortunae Reducis fulgentia late; templa nitent, felix area nuper erat:; hic stetit Arctoi formosus puluere belli; purpureum fundens Caesar ab ore iubar;
5: hic lauru redimita comas et candida cultu; Roma salutauit uoce manuque ducem.; Grande loci meritum testantur et altera dona:; stat sacer et domitis gentibus arcus ouat.; hic gemini currus numerant elephanta frequentem,
10: sufficit inmensis aureus ipse iugis.; Haec est digna tuis, Germanice, porta triumphis;; hos aditus urbem Martis habere decet.

66; Augusto pia tura uictimasque; pro uestro date Silio, Camenae.; Bis senos iubet en redire fasces,; nato consule, nobilique uirga
5: uatis Castaliam domum sonare; rerum prima salus et una Caesar.; Gaudenti superest adhuc quod optet,; felix purpura tertiusque consul.; Pompeio dederit licet senatus
10: et Caesar genero sacros honores,; quorum pacificus ter ampliauit; Ianus nomina: Silius frequentes; mauult sic numerare consulatus.

67; Horas quinque puer nondum tibi nuntiat et tu; iam conuiua mihi, Caeciliane, uenis,; cum modo distulerint raucae uadimonia quartae; et Floralicias lasset harena feras.
5: Curre, age, et inlotos reuoca, Calliste, ministros;; sternantur lecti: Caeciliane, sede.; Caldam poscis aquam: nondum mihi frigida uenit;; alget adhuc nudo clusa culina foco.; Mane ueni potius; nam cur te quinta moretur ?
10: ut iantes, sero, Caeciliane, uenis.

68; Qui Corcyraei uidit pomaria regis,; rus, Entelle, tuae praeferet ille domus.; Inuida purpureos urat ne bruma racemos; et gelidum Bacchi munera frigus edat,
5: condita perspicua uiuit uindemia gemma; et tegitur felix nec tamen uua latet:; femineum lucet sic per bombycina corpus,; calculus in nitida sic numeratur aqua.; Quid non ingenio uoluit natura licere ?
10: Autumnum sterilis ferre iubetur hiems.

69; Miraris ueteres, Vacerra, solos; nec laudas nisi mortuos poetas.; Ignoscas petimus, Vacerra: tanti; non est, ut placeam tibi, perire.

70; Quanta quies placidi tantast facundia Neruae,; sed cohibet uires ingeniumque pudor.; Cum siccare sacram largo Permessida posset; ore, uerecundam maluit esse sitim,
5: Pieriam tenui frontem redimire corona; contentus, famae nec dare uela suae.; Sed tamen hunc nostri scit temporis esse Tibullum,; carmina qui docti nota Neronis habet.

71; Quattuor argenti libras mihi tempore brumae; misisti ante annos, Postumiane, decem;; speranti plures (nam stare aut crescere debent; munera) uenerunt plusue minusue duae;
5: tertius et quartus multo inferiora tulerunt;; libra fuit quinto Septiciana quidem;; besalem ad scutulam sexto peruenimus anno;; Post hunc in cotula rasa selibra data est;; octauus ligulam misit sextante minorem;
10: nonus acu leuius uix cocleare tulit.; Quod mittat nobis decumus iam non habet annus:; quattuor ad libras, Postumiane, redi.

72; Nondum murice cultus asperoque; morsu pumicis aridi politus; Arcanum properas sequi, libelle,; quem pulcherrima iam redire Narbo,
5: docti Narbo Paterna Votieni,; ad leges iubet annuosque fasces:; uotis quod paribus tibi petendum est,; continget locus ille et hic amicus.; Quam uellem fieri meus libellus!

73; Instanti, quo nec sincerior alter habetur; pectore nec niuea simplicitate prior,; si dare uis nostrae uires animosque Thaliae; et uictura petis carmina, da quod amem.
5: Cynthia te uatem fecit, lasciue Properti;; ingenium Galli pulchra Lycoris erat;; fama est arguti Nemesis formosa Tibulli;; Lesbia dictauit, docte Catulle, tibi:; non me Paeligni nec spernet Mantua uatem,
10: si qua Corinna mihi, si quis Alexis erit.

74; Oplomachus nunc es, fueras opthalmicus ante.; Fecisti medicus quod facis oplomachus.

75; Dum repetit sera conductos nocte penates; Lingonus a Tecta Flaminiaque recens,; expulit offenso uitiatum pollice talum; et iacuit toto corpore fusus humi.
5: Quid faceret Gallus, qua se ratione moueret?; ingenti domino seruulus unus erat,; tam macer ut minimam posset uix ferre lacernam:; succurrit misero casus opemque tulit.; Quattuor inscripti portabant uile cadauer,
10: accipit infelix qualia mille rogus;; hos comes inualidus summissa uoce precatur,; ut quocumque uelint corpus inane ferant:; permutatur onus stipataque tollitur alte; grandis in angusta sarcina sandapila.
15: Hic mihi de multis unus, Lucane, uidetur; cui merito dici "mortue Galle" potest.

76; "Dic uerum mihi, Marce, dic, amabo;; nil est quod magis audiam libenter."; Sic et cum recitas tuos libellos,; et causam quotiens agis clientis,
5: oras, Gallice, me rogasque semper.; Durum est me tibi quod petis negare.; Vero uerius ergo quid sit audi:; uerum, Gallice, non libenter audis.

77; Liber, amicorum dulcissima cura tuorum,; Liber, in aeterna uiuere digne rosa,; si sapis, Assyrio semper tibi crinis amomo; splendeat et cingant florea serta caput;
5: candida nigrescant uetulo crystalla Falerno; et caleat blando mollis amore torus.; Qui sic uel medio finitus uixit in aeuo,; longior huic facta est quam data uita fuit.

78; Quos cuperet Phlegraea suos uictoria ludos,; Indica quos cuperet pompa, Lyaee, tuos,; fecit Hyperborei celebrator Stella triumphi,; o pudor ! o pietas ! et putat esse parum.
5: Non illi satis est turbato sordidus auro; Hermus et Hesperio qui sonat orbe Tagus.; Omnis habet sua dona dies: nec linea diues; cessat et in populum multa rapina cadit;; nunc ueniunt subitis lasciua nomismata nimbis,
10: nunc dat spectatas tessera larga feras,; nunc implere sinus securos gaudet et absens; sortitur dominos, ne laceretur, auis.; Quid numerem currus ter denaque praemia palmae,; quae dare non semper consul uterque solet?
15: Omnia sed, Caesar, tanto superantur honore,; quod spectatorem te tua laurus habet.

79; Omnes aut uetulas habes amicas; aut turpis uetulisque foediores.; Has ducis comites trahisque tecum; per conuiuia porticus theatra.
5: Sic formosa, Fabulla, sic puella es.

80; Sanctorum nobis miracula reddis auorum; nec pateris, Caesar, saecula cana mori,; cum ueteres Latiae ritus renouantur harenae; et pugnat uirtus simpliciore manu.
5: Sic priscis seruatur honos te praeside templis; et casa tam culto sub Ioue numen habet;; sic noua dum condis, reuocas, Auguste, priora:; debentur quae sunt quaeque fuere tibi.

81; Non per mystica sacra Dindymenes; nec per Niliacae bouem iuuencae,; nullos denique per deos deasque; iurat Gellia, sed per uniones.
5: Hos amplectitur, hos perosculatur,; hos fratres uocat, hos uocat sorores,; hos natis amat acrius duobus.; His si quo careat misella casu,; uicturam negat esse se nec horam.
10: Eheu, quam bene nunc, Papiriane,; Annaei faceret manus Sereni!

82; Dante tibi turba querulos, Auguste, libellos; nos quoque quod domino carmina parua damus,; posse deum rebus pariter Musisque uacare; scimus et haec etiam serta placere tibi.
5: Fer uates, Auguste, tuos: nos gloria dulcis,; nos tua cura prior deliciaeque sumus.; Non quercus te sola decet nec laurea Phoebi:; fiat et ex hedera ciuica nostra tibi.

M. VALERI MARTIALIS EPIGRAMMATON LIBER IX

Have, mi Torani, frater carissime. Epigramma, quod extra ordinem paginarum est, ad Stertinium clarissimum virum scripsimus, qui imaginem meam ponere in bibliotheca sua voluit. De quo scribendum tibi putavi, ne ignorares Avitus iste quis vocaretur. Vale et para hospitium. Note, licet nolis, sublimi pectore vates,
       cui referet serus praemia digna cinis,
hoc tibi sub nostra breve carmen imagine vivat,
       quam non obscuris iungis, Avite, viris:
'Ille ego sum nulli nugarum laude secundus
       quem non miraris, sed - puto -, lector, amas.
Maiores maiora sonent: mihi parva Iocuto
       sufficit in vestras saepe redire manus.

Dum Ianus hiemes, Domitianus autumnos,
Augustus annis commodabit aestates,
dum grande famuli nomen adseret Rheni
Germanicarum magna Iux Kalendarum,
Tarpeia summi saxa dum patris stabunt,
dum voce supplex dumque ture placabit
matrona divae dulce Iuliae numen:
manebit altum Flaviae decus gentis
cum sole et astris cumque luce Romana.
invicta quidquid condidit manus, caeli est.

Pauper amicitiae cum sis, Lupe, non es amicae
       et queritur de te mentula sola nihil.
ilia siligineis pinguescit adultera cunnis,
       convivam pascit nigra farina tuum.
incensura nives dominae Setina liquantur,
       nos bibimus Corsi pulla venena cadi;
empta tibi nox est fundis non tota paternis,
       non sua desertus rura sodalis arat;
splendet Erythraeis perlucida moecha lapillis,
       ducitur addictus, te futuente, cliens;
octo Syris suffulta datur lectica puellae,
       nudum sandapilae pondus amicus erit.
I nunc et miseros, Cybele, praecide cinaedos:
       haec erat, haec cultris mentula digna tuis.

III

Quantum iam superis, Caesar, caeloque dedisti
       si repetas et si creditor esse velis,
grandis in aetherio licet auctio fiat Olympo
       coganturque dei vendere quidquid habent,
conturbabit Atlans et non erit uncia tota
       decidat tecum qua pater ipse deum:
pro Capitolinis quid enim tibi solvere tempus,
       quid pro Tarpeiae frondis honore potest?
quid pro culminibus geminis matrona Tonantis?
       Pallada praetereo: res agit illa tuas.
quid loquar Alciden Phoebumque piosque Laconas?
       addita quid Latio Flavia templa polo?
Expectes et sustineas, Auguste, necesse est:
       nam tibi quod solvat non habet arca Iovis.

Aureolis futui cum possit Galla duobus
et plus quam futui, si totidem addideris:
aureolos a te cur accipit, Aeschyle, denos?
non fellat tanti Galla. Quid ergo? Tacet.

V (VI)

Tibi, summe Rheni domitor et parens orbis,
pudice princeps, gratias agunt urbes:
populos habebunt; parere iam scelus non est.
non puer avari sectus arte mangonis
virilitatis damna maeret ereptae,
nec quam superbus conputet stipem leno
dat prostituto misera mater infanti.
Qui nec cubili fuerat ante te quondam,
pudor esse per te coepit et lupanari.

VI (VII)

Dicere de Libycis reduci tibi gentibus, Afer,
continuis volui quinque diebus Have:
'Non vacat' aut 'dormit' dictum est bis terque reverso.
Iam satis est: non vis, Afer, havere: vale.

VII (VIII)

Tamquam parva foret sexus iniuria nostri
       foedandos populo prostituisse mares,
iam cunae lenonis erant, ut ab ubere raptus
       sordida vagitu posceret aera puer:
inmatura dabant infandas corpora poenas.
       Non tulit Ausonius talia monstra pater,
idem qui teneris nuper succurrit ephebis,
       ne faceret steriles saeva libido viros.
Dilexere prius pueri iuvenesque senesque,
       at nunc infantes te quoque, Caesar, amant.

VIII (IX)

Nil tibi legavit Fabius, Bithynice, cui tu
annua, si memini, milia sena dabas.
plus nulli dedit ille: queri, Bithynice, noli:
annua legavit milia sena tibi.

IX (X)

Cenes, Canthare, cum foris libenter,
damas et maledicis et minaris.
deponas animos truces monemus:
liber non potes et gulosus esse.

X (V)

Nubere vis Prisco: non miror, Paula; sapisti.
ducere te non vult Priscus: et ille sapit.

Nomen cum violis rosisque natum,
quo pars optima nominatur anni,
Hyblam quod sapit Atticosque flores,
quod nidos olet alitis superbae;
nomen nectare dulcius beato,
quo mallet Cybeles puer vocari
et qui pocula temperat Tonanti,
quod si Parrhasia sones in aula,
respondent Veneres Cupidinesque;
nomen nobile, molle, delicatum
versu dicere non rudi volebam:
sed tu syllaba contumax rebellas.
dicunt Eiarinon tamen poetae,
sed Graeci quibus est nihil negatum
et quos 'Arej "Are decet sonare:
nobis non licet esse tam disertis
qui Musas colimus severiores.

XII (XIII)

Nomen habes teneri quod tempora nuncupat anni,
       cum breve Cecropiae ver populantur apes:
nomen Acidalia meruit quod harundine pingi,
       quod Cytherea sua scribere gaudet acu;
nomen Erythraeis quod littera facta lapillis,
       gemma quod Heliadum pollice trita notet;
quod pinna scribente grues ad sidera tollant;
       quod decet in sola Caesaris esse domo.

XIII (XII)

Si daret autumnus mihi nomen, Oporinos essem,
horrida si brumae sidera, Chimerinos;
dictus ab aestivo Therinos tibi mense vocarer:
tempora cui nomen verna dedere quis est?

XIV

Hunc quem mensa tibi, quem cena paravit amicum
esse putas fidae pectus amicitiae?
aprum amat et mullos et sumen et ostrea, non te.
tam bene si cenem, noster amicus erit.

Inscripsit tumulis septem scelerata virorum
'Se fecisse' Chloe. Quid pote simplicius?

XVI

Consilium formae speculum dulcisque capillos
       Pergameo posuit dona sacrata deo
ille puer tota domino gratissimus aula,
       nomine qui signat tempora verna suo.
Felix quae tali censetur munere tellus!
       nec Ganymedeas mallet habere comas.

XVII

Latonae venerande nepos, qui mitibus herbis
       Parcarum exoras pensa brevesque colos,
hos tibi laudatos domino, rata vota, capillos
       ille tuus Latia misit ab urbe puer;
addidit et nitidum sacratis crinibus orbem,
       quo felix facies iudice tuta fuit.
Tu iuvenale decus serva, ne pulchrior ille
       in longa fuerit quam breviore coma.

XVIII

Est mihi - sitque precor longum te praeside, Caesar -
       rus minimum, parvi sunt et in urbe lares.
sed de valle brevi quas det sitientibus hortis
       curva laboratas antlia tollit aquas:
sicca domus queritur nullo se rore foveri,
       cum mihi vicino Marcia fonte sonet.
Quam dederis nostris, Auguste, penatibus undam,
       Castalis haec nobis aut Iovis imber erit.

XIX

Laudas balnea versibus trecentis
cenantis bene Pontici, Sabelle.
vis cenare, Sabelle, non lavari.

Haec, quae tota patet tegiturque et marmore et auro,
       infantis domini conscia terra fuit,
felix o, quantis sonuit vagitibus et quas
       vidit reptantis sustinuitque manus:
hic steterat veneranda domus quae praestitit orbi
       quod Rhodos astrifero, quod pia Creta polo.
Curetes texere Iovem crepitantibus annis,
       semiviri poterant qualia ferre Phryges:
at te protexit superum pater et tibi, Caesar,
       pro iaculo et parma fulmen et aegis erat.

XXI

Artemidorus habet puerum, sed vendidit agrum;
agrum pro puero Calliodorus habet.
Dic uter ex istis melius rem gesserit, Aucte:
Artemidorus amat, Calliodorus arat.

XXII

Credis ob haec me, Pastor, opes fortasse rogare
       propter quae populus crassaque turba rogat,
ut Setina meos consumat gleba ligones
       et sonet innumera compede Tuscus ager;
ut Mauri Libycis centum stent dentibus orbes
       et crepet in nostris aurea lamna toris,
nec labris nisi magna meis crystalla terantur
       et faciant nigras nostra Falerna nives;
ut canusinatus nostro Surus assere sudet
       et mea sit culto sella cliente frequens;
aestuet ut nostro madidus conviva ministro,
       quem permutatum nec Ganymede velis;
ut lutulenta linat Tyrias mihi mula lacernas
       et Massyla meum virga gubernet equum.
Est nihil ex istis: superos ac sidera testor
       Ergo quid? Ut donem, Pastor, et aedificem.

XXIII

O cui virgineo flavescere contigit auro,
       dic ubi Palladium sit tibi, Care, decus.
Aspicis en domini fulgentes marmore vultus?
       venit ad has ultro nostra corona comas.'
Albanae livere potest pia quercus olivae,
       cinxerit invictum quod prior illa caput.

XXIV

Quis Palatinos imitatus imagine vultus
       Phidiacum Latio marmore vicit ebur?
haec mundi facies, haec sunt Iovis ora sereni:
       sic tonat ille deus cum sine nube tonat.
Non solam tribuit Pallas tibi, Care, coronam;
       effigiem domini, quam colis, iIla dedit.

XXV

Dantem vina tuum quotiens aspeximus Hyllum,
       lumine nos, Afer, turbidiore notas.
Quod, rogo, quod scelus est mollem spectare ministrum?
       aspicimus solem sidera, templa, deos.
avertam vultus, tamquam mihi pocula Gorgon
       porrigat atque oculos oraque nostra petat?
trux erat Alcides, et Hylan spectare licebat;
       ludere Mercurio cum Ganymede licet.
Si non vis teneros spectet conviva ministros,
       Phineas invites, Afer, et Oedipodas.

XXVI

Audet facundo qui carmina mittere Nervae,
       pallida donabit glaucina, Cosme, tibi,
Paestano violas et cana ligustra colono,
       Hyblaeis apibus Corsica mella dabit:
sed tamen et parvae nonnulla est gratia Musae;
       appetitur posito vilis oliva lupo.
nec tibi sit mirum modici quod conscia vatis
       iudicium metuit nostra Thalia tuum:
ipse tuas etiam veritus Nero dicitur aures,
       lascivum iuvenis cum tibi lusit opus.

XXVII

Cum depilatos, Chreste, coleos portes
et vulturino mentulam parem collo
et prostitutis levius caput culis,
nec vivat ullus in tuo pilus crure,
purgentque saevae cana labra volsellae;
Curios, Camillos, Quintios, Numas, Ancos,
et quidquid umquam legimus pilosorum
loqueris sonasque grandibus minax verbis,
et cum theatris saeculoque rixaris.
Occurrit aliquis inter ista si draucus,
lam paedagogo liberatus et cuius
refibulavit turgidum faber penem,
nutu vocatum ducis, et pudet fari
Catoniana, Chreste, quod facis lingua.

XXVIII

Dulce decus scaenae, ludorum fama, Latinus
       ille ego sum, plausus deliciaeque tuae,
qui spectatorem potui fecisse Catonem,
       solvere qui Curios Fabriciosque graves.
Sed nihil a nostro sumpsit mea vita theatro
       et sola tantum scaenicus arte feror:
nec poteram gratus domino sine moribus esse:
       intenus mentes inspicit ille deus.
Vos me laurigeri parasitum dicite Phoebi,
       Roma sui famulum dum sciat esse Iovis.

XXIX

Saecula Nestoreae permensa, Philaeni, senectae
       rapta es ad infernas tam cito Ditis aquas?
Euboicae nondum numerabas longa Sibyllae
       tempora: maior erat mensibus illa tribus.
Heu quae lingua silet! non illam mille catastae
       vincebant, nec quae turba Sarapin amat,
nec matutini cirrata caterva magistri,
       nec quae Strymonio de grege ripa sonat
quae nunc Thessalico lunam deducere rhombo,
       quae sciet hos illos vendere lena toros?
Sit tibi terra levis mollique tegaris harena,
       ne tua non possint eruere ossa canes.

XXX

Cappadocum saevis Antistius occidit oris
       Rusticus. O tristi crimine terra nocens!
Rettulit ossa sinu cari Nigrina mariti
       et questa est longas non satis esse vias;
cumque daret sanctam tumulis, quibus invidet, urnam,
       visa sibi est rapto bis viduata viro.

XXXI

Cum comes Arctois haereret Caesaris armis
       Velius, hanc Marti pro duce vovit avem;
luna quater binos non tota peregerat orbes,
       debita poscebat iam sibi vota deus:
ipse suas anser properavit laetus ad aras
       et cecidit sanctis hostia parva focis.
Octo vides patulo pendere nomismata rostro
       alitis? haec extis condita nuper erant:
quae litat argento pro te, non sanguine, Caesar,
       victima iam ferro non opus esse docet.

XXXII

Hanc volo quae facilis, quae palliolata vagatur,
       hanc volo quae puero iam dedit ante meo,
hanc volo quam redimit totam denarius alter,
       hanc volo quae pariter sufficit una tribus.
poscentem nummos et grandia verba sonantem
       possideat crassae mentula Burdigalae.

XXXIII

Audieris in quo, Flacce, balneo plausum,
Maronis illic esse mentulam scito.

XXXIV

Iuppiter Idaei risit mendacia busti,
       dum videt Augusti Flavia templa poli,
atque inter mensas largo iam nectare fusus,
       pocula cum Marti traderet ipse suo,
respiciens Phoebum pariter Phoebique sororem,
       cum quibus Alcides et pius Arcas erat
'Gnosia vos' inquit 'nobis monumenta dedistis:
       cernite quam plus sit Caesaris esse patrem.'

XXXV

Artibus his semper cenam, Philomuse, mereris,
       plurima dum fingis, sed quasi vera refers.
scis quid in Arsacia Pacorus deliberet aula,
       Rhenanam numeras Sarmaticamque manum,
verba ducis Daci chartis mandata resignas,
       victricem laurum quam venit ante vides,
scis quotiens Phario madeat Iove fusca Syene,
       scis quota de Libyco litore puppis eat,
cuius Iuleae capiti nascantur olivae,
       destinet aetherius cui sua serta pater.
Tolle tuas artes; hodie cenabis apud me
       hac lege, ut narres nil, Philomuse, novi.

XXXVI

Viderat Ausonium posito modo crine ministrum
       Phryx puer, alterius gaudia nota Iovis:
'Quod tuus ecce suo Caesar permisit ephebo
       tu permitte tuo, maxime rector' ait;
'iam mihi prima latet longis lanugo capillis,
       iam tua me ridet Iuno vocatque virum.'
Cui pater aetherius 'Puer o dulcissime,' dixit,
       'non ego quod poscis, res negat ipsa tibi:
Caesar habet noster similis tibi mille ministros
       tantaque sidereos vix capit aula mares;
at tibi si dederit vultus coma tonsa viriles,
       quis mihi qui nectar misceat alter erit?'

XXXVII

Cum sis ipsa domi mediaque ornere Subura,
       fiant absentes et tibi, GalIa, comae,
nec dentes aliter quam Serica nocte reponas,
       et iaceas centum condita pyxidibus,
nec tecum facies tua dormiat, innuis illo
       quod tibi prolatum est mane supercilio,
et te nulla movet cani reverentia cunni,
       quem potes inter avos iam numerare tuos.
promittis sescenta tamen; sed mentula surda est,
       et sit lusca licet, te tamen illa videt.

XXXVIII

Summa licet velox, Agathine, pericula ludas,
       non tamen efficies ut tibi parma cadat.
nolentem sequitur tenuisque reversa per auras
       vel pede vel tergo, crine vel ungue sedet;
Iubrica Corycio quamvis sint pulpita nimbo
       et rapiant celeres vela negata Noti,
securos pueri neglecta perambulat artus,
       et nocet artifici ventus et unda nihil.
Ut peccare velis, cum feceris omnia, falli
       non potes: arte opus est ut tibi parma cadat.

XXXIX

Prima Palatino lux est haec orta Tonanti,
       optasset Cybele qua peperisse Iovem;
hac et sancta mei genita est Caesonia Rufi:
       plus debet matri nulla puella suae.
Laetatur gemina votorum sorte maritus,
       contigit hunc illi quod bis amare diem.

Tarpeias Diodorus ad coronas
Romam cum peteret Pharo relicta,
vovit pro reditu viri Philaenis
illam lingeret ut puella simplex
quam castae quoque diligunt Sabinae.
dispersa rate tristibus procellis
mersus fluctibus obrutusque ponto
ad votum Diodorus enatavit.
O tardus nimis et piger maritus!
hoc in litore si puella votum
fecisset mea, protinus redissem.

XLI

Pontice, quod numquam futuis, sed paelice laeva
       uteris et Veneri servit amica manus,
hoc nihil esse putas? scelus est, mihi crede, sed ingens,
       quantum vix animo concipis ipse tuo.
nempe semel futuit, generaret Horatius ut tres;
       Mars semel, ut geminos Ilia casta daret.
omnia perdiderat si masturbatus uterque
       mandasset manibus gaudia foeda suis.
ipsam crede tibi naturam dicere rerum:
       'Istud quod digitis, Pontice, perdis, homo est.'

XLII

Campis dives Apollo sic Myrinis,
sic semper senibus fruare cycnis,
doctae sic tibi serviant sorores
nec Deiphis tua mentiatur ulli,
sic Palatia te colant amentque:
bis senos cito te rogante fasces
det Stellae bonus adnuatque Caesar.
felix tunc ego debitorque voti
casurum tibi rusticas ad aras
ducam cornibus aureis iuvencum.
Nata est hostia, Phoebe; quid moraris?

XLIII

Hic qui dura sedens porrecto saxa leone
       mitigat, exiguo magnus in aere deus,
quaeque tulit spectat resupino sidera vultu,
       cuius laeva calet robore, dextra mero:
non est fama recens nec nostri gloria caeli;
       nobile Lysippi munus opusque vides.
hoc habuit numen Pellaei mensa tyranni,
       qui cito perdomito victor in orbe iacet;
hunc puer ad Libycas iuraverat Hannibal aras;
       iusserat hic Sullam ponere regna trucem.
Offensus variae tumidis terroribus aulae
       privatos gaudet nunc habitare lares,
utque fuit quondam placidi conviva Molorchi,
       sic voluit docti Vindicis esse deus.

XLIV

Alciden modo Vindicis rogabam
esset cuius opus laborque felix.
Risit, nam solet hoc, levique nutu
'Graece numquid' ait 'poeta nescis?
inscripta est basis indicatque nomen.'
Lusìppou lego, Phidiae putavi.

XLV

Miles Hyperboreos modo, Marcelline, triones
       et Getici tuleras sidera pigra poli:
ecce Promethei rupes et fabula montis
       quam prope sunt oculis nunc adeunda tuis!
videris inmensis cum conclamata querelis
       saxa senis, dices 'Durior ipse fuit.'
et licet haec addas: 'Potuit qui talia ferre,
       humanum merito finxerat ille genus.'

XLVI

Gellius aedificat semper: modo limina ponit,
       nunc foribus claves aptat emitque seras,
nunc has, nunc illas reficit mutatque fenestras:
       dum tantum aedificet, quidlibet ille facit,
oranti nummos ut dicere possit amico
       unum illud verbum Gellius 'Aedifico.'

XLVII

Democritos, Zenonas inexplicitosque Platonas
       quidquid et hirsutis squalet imaginibus,
sic quasi Pythagorae loqueris successor et heres.
       praependet sane nec tibi barba minor:
sed, quod et hircosis serum est et turpe pilosis,
       in molli rigidam clune libenter habes.
Tu, qui sectarum causas et pondera nosti,
       dic mihi, percidi, Pannyche, dogma quod est?

XLVIII

Heredem cum me partis tibi, Garrice, quartae
       per tua iurares sacra caputque tuum,
credidimus - quis enim damnet sua vota libenter? -
       et spem muneribus fovimus usque datis;
inter quae rari Laurentem ponderis aprum
       misimus: Aetola de Calydone putes.
at tu continuo populumque patresque vocasti;
       ructat adhuc aprum callida Roma meum:
ipse ego - quis credat? - conviva nec ultimus haesi,
       sed nec costa data est caudave missa mihi.
De quadrante tuo quid sperem, Garrice? Nulla
       de nostro nobis uncia venit apro.

XLIX

Haec est illa meis multum cantata libellis,
       quam meus edidicit lector amatque togam.
Partheniana fuit quondam, memorabile vatis
       munus: in hac ibam conspiciendus eques,
dum nova, dum nitida fulgebat splendida lana,
       dumque erat auctoris nomine digna sui:
nunc anus et tremulo vix accipienda tribuli,
       quam possis niveam dicere iure tuo.
Quid non longa dies, quid non consumitis anni?
       haec toga iam non est Partheniana, mea est.

Ingenium mihi, Gaure, probas sic esse pusillum,
       carmina quod faciam quae brevitate placent.
Confiteor. Sed tu bis senis grandia libris
       qui scribis Priami proelia, magnus homo es?
Nos facimus Bruti puerum, nos Langona vivum:
       tu magnus luteum, Gaure, Giganta facis.

Quod semper superos invito fratre rogasti,
       hoc, Lucane, tibi contigit, ante mori.
invidet ille tibi; Stygias nam Tullus ad umbras
       optabat, quamvis sit minor, ire prior.
tu colis Elysios nemorisque habitator amoeni
       esse tuo primum nunc sine fratre cupis;
et si iam nitidis alternus venit ab astris,
       pro Polluce mones Castora ne redeat.

LII

Si credis mihi, Quinte, quod mereris,
natalis, Ovidi, tuas Aprilis
ut nostras amo Martias Kalendas.
felix utraque lux diesque nobis
signandi melioribus lapillis!
hic vitam tribuit sed hic amicum.
plus dant, Quinte, mihi tuae Kalendae.

LIII

Natali tibi, Quinte, tuo dare parva volebam
munera; tu prohibes: inperiosus homo es.
parendum est monitis, fiat quod uterque volemus
et quod utrumque iuvat: tu mihi, Quinte, dato.

LIV

Si mihi Picena turdus palleret oliva,
       tenderet aut nostras silva Sabina plagas,
aut crescente levis traheretur harundine praeda
       pinguis et inplicitas virga teneret avis:
cara daret sollemne tibi cognatio munus
       nec frater nobis nec prior esset avus.
nunc sturnos inopes fringillorumque querelas
       audit et arguto passere vernat ager;
inde salutatus picae respondet arator,
       hinc prope summa rapax milvus ad astra volat
mittimus ergo tibi parvae munuscula chortis,
       qualia si recipis, saepe propinquus eris.

Luce propinquorum, qua plurima mittitur ales,
       dum Stellae turdos, dum tibi, Flacce, paro,
succurrit nobis ingens onerosaque turba,
       in qua se primum quisque meumque putat.
demeruisse duos votum est; offendere plures
       vix tutum; multis mittere dona grave est.
qua possum sola veniam ratione merebor :
       nec Stellae turdos nec tibi, FIacce, dabo.

LVI

Spendophoros Libycas domini petit armiger urbis:
       quae puero dones tela, Cupido, para,
iIla quibus iuvenes figis mollesque puellas:
       sit tamen in tenera levis et hasta manu,
Ioricam clypeumque tibi galeamque remitto;
       tutus ut invadat proelia, nudus eat:
non iaculo, non ense fuit Iaesusve sagitta,
       casside dum liber Parthenopaeus erat.
quisquis ab hoc fuerit fixus morietur amore.
       O felix, si quem tam bona fata manent!
dum puer es, redeas, dum vultu lubricus, et te
       non Libye faciat, sed tua Roma virum.

LVII

Nil est tritius Hedyli lacernis:
non ansae veterum Corinthiorum,
nec crus compede lubricum decenni,
nec ruptae recutita colIa mulae,
nec quae Flaminiam secant salebrae,
nec qui litoribus nitent lapilli,
nec Tusca ligo vinea politus,
nec pallens toga mortui tribulis,
nec pigri rota quassa mulionis,
nec rasum cavea latus visontis,
nec dens iam senior ferocis apri.
Res una est tamen: ipse non negabit,
culus tritior Hedyli lacemis.

LVIII

Nympha sacri regina lacus, cui grata Sabinus
       et mansura pio munere templa dedit,
sic montana tuos semper colat Umbria fontes
       nec tua Baianas Sassina malit aquas:
excipe sollicitos placide, mea dona, libellos;
       tu fueris Musis Pegasis unda meis. -
'Nympharum templis quisquis sua carmina donat,
       quid fieri libris debeat ipse monet.'

LIX

In Saeptis Mamurra diu multumque vagatus,
       hic ubi Roma suas aurea vexat opes,
inspexit molles pueros oculisque comedit,
       non hos quos primae prostituere casae,
sed quos arcanae servant tabulata catastae
       et quos non populus nec mea turba videt.
inde satur mensas et opertos exuit orbes
       expositumque alte pingue poposcit ebur,
et testudineum mensus quater hexaclinon
       ingemuit citro non satis esse suo.
consuluit nares an olerent aera Corinthon,
       culpavit statuas et, Polydite, tuas,
et turbata brevi questus crystallina vitro
       murrina signavit seposuitque decem.
expendit veteres calathos et si qua fuerunt
       pocula Mentorea nobilitata manu,
et viridis picto gemmas numeravit in auro,
       quidquid et a nivea grandius aure sonat.
sardonychas vero mensa quaesivit in omni
       et pretium magnis fecit iaspidibus.
undecima lassus cum iam discederet hora,
       asse duos calices emit et ipse tulit.

Seu tu Paestanis genita es seu Tiburis arvis,
       seu rubuit tellus Tuscula flore tuo,
seu Praenestino te vilica legit in horto,
       seu modo Campani gloria ruris eras:
pulchrior ut nostro videare corona Sabino,
       de Nomentano te putet esse meo.

LXI

In Tartesiacis domus est notissima terris,
       qua dives placidum Corduba Baetin amat,
vellera nativo pallent ubi flava metallo
       et linit Hesperium brattea viva pecus.
aedibus in mediis totos amplexa penates
       stat platanus densis Caesariana comis,
hospitis invicti posuit quam dextera felix,
       coepit et ex illa crescere virga manu.
auctorem dominumque nemus sentire videtur:
       sic viret et ramis sidera celsa petit.
saepe sub hac madidi luserunt arbore Fauni
       terruit et tacitam fistula sera domum;
dumque fugit solos nocturnum Pana per agros,
       saepe sub hac latuit rustica fronde Dryas.
atque oluere lares comissatore Lyaeo
       crevit et effuso laetior umbra mero;
hesternisque rubens deiecta est herba coronis
       atque suas potuit dicere nemo rosas.
O dilecta deis, o magni Caesaris arbor,
       ne metuas ferrum sacrilegosque focos.
perpetuos sperare licet tibi frondis honores:
       non Pompeianae te posuere manus.

LXII

Tinctis murice vestibus quod omni
et nocte utitur et die Philaenis,
non est ambitiosa nec superba:
delectatur odore, non colore.

LXIII

Ad cenam invitant omnes te, Phoebe, cinaedi.
mentula quem pascit, non, puto, purus homo est.

LXIV

Herculis in magni voltus descendere Caesar
       dignatus Latiae dat nova templa viae,
qua Triviae nemorosa petit dum regna, viator
       octavum domina marmor ab urbe legit.
ante colebatur votis et sanguine largo,
       maiorem Alciden nunc minor ipse colit.
hune magnas rogat alter opes, rogat alter honores;
       illi securus vota minora facit.

LXV

Alcide, Latio nunc agnoscende Tonanti,
       postquam pulchra dei Caesaris ora geris,
si tibi tunc isti vultus habitusque fuissent,
       cesserunt manibus cum fera monstra tuis:
Argolico famulum non te servire tyranno
       vidissent gentes saevaque regna pati,
sed tu iussisses Eurysthea; nec tibi fallax
       portasset Nessi perfida dona Lichas,
Oetaei sine lege rogi securus adisses
       astra patris summi, quae tibi poena dedit;
Lydia nec dominae traxisses pensa superbae
       nec Styga vidisses Tartareumque canem.
nunc tibi Iuno favet, nunc te tua diligit Hebe;
       nunc te si videat Nympha, remittet Hylan.

LXVI

Uxor cum tibi sit formonsa, pudica, puella,
quo tibi natorum iura, Fabulle, trium?
quod petis a nostro supplex dominoque deoque
tu dabis ipse tibi, si potes arrigere.

LXVII

Lascivam tota possedi nocte puellam,
       cuius nequitias vincere nulla potest.
fessus mille modis illud puerile poposci:
       ante preces totas primaque verba dedit.
inprobius quiddam ridensque rubensque rogavi:
       pollicitast nulla luxuriosa mora.
sed mihi pura fuit; tibi non erit, Aeschyle, si vis
       accipere hoc munus conditione mala.

LXVIII

Quid tibi nobiscum est, ludi scelerate magister,
       invisum pueris virginibusque caput?
nondum cristati rupere silentia galli:
       murmure iam saevo verberibusque tonas.
tam grave percussis incudibus aera resultant,
       causidicum medio cum faber aptat equo:
mitior in magno clamor furit amphitheatro,
       vincenti parmae cum sua turba favet.
vicini somnum - non tota nocte - rogamus:
       nam vigilare leve est, pervigilare grave est.
discipulos dimitte tuos. Vis, garrule, quantum
       accipis ut clames, accipere ut taceas?

LXIX

Cum futuis, Polycharme, soles in fine cacare.
cum pedicaris, quid, Polycharme, facis?

LXX

Dixerat 'O mores! O tempora!' Tullius olim,
       sacrilegum strueret cum Catilina nefas,
cum gener atque socer diris concurreret armis
       maestaque civili caede maderet humus.
cur nunc 'O mores!' cur nunc 'O tempora!' dicis?
       quod tibi non placeat, Caeciliane, quid est?
nulla ducum feritas, nulla est insania ferri;
       pace frui certa laetitiaque licet.
Non nostri faciunt tibi quod tua tempora sordent,
       sed faciunt mores, Caeciliane, tui.

LXXI

Massyli leo fama iugi pecorisque maritus
       lanigeri mirum qua coiere fide.
ipse licet videas, cavea stabulantur in una
       et pariter socias carpit uterque dapes:
nec fetu nemorum gaudent nec mitibus herbis,
       concordem satiat sed rudis agna famem.
Quid meruit terror Nemees, quid portitor Helles,
       ut niteant celsi lucida signa poli?
sidera si possent pecudesque feraeque mereri,
       hic aries astris, hic leo dignus erat.

LXXII

Liber, Amyclaea frontem vittate corona,
       qui quatis Ausonia verbera Graia manu,
clusa mihi texto cum prandia vimine mittas,
       cur comitata dapes nulla lagona venit?
atqui digna tuo si nomine munera ferres,
       scis, puto, debuerint quae mihi dona dari.

LXXIII

Dentibus antiquas solitus producere pelles
       et mordere luto putre vetusque solum,
Praenestina tenes defuncti rura patroni,
       in quibus indignor si tibi cella fuit;
rumpis et ardenti madidus crystalla Falerno
       et pruris domini cum Ganymede tui.
at me litterulas stulti docuere parentes:
       quid cum grammaticis rhetoribusque mihi?
Frange leves calamos et scinde, Thalia, libellos,
       si dare sutori calceus ista potest.

LXXIV

Effigiem tantum pueri pictura Camoni
servat et infantis parva figura manet.
florentes nulla signavit imagine voltus,
dum timet ora pius muta videre pater.

LXXV

Non silice duro structilive caemento,
nec latere cocto, quo Samiramis longam
Babylona cinxit, Tucca balneum fecit:
sed strage nemorum pineaque conpage,
ut navigare Tucca balneo possit.
idem beatas lautus extruit thermas
de marmore omni, quod Carystos invenit,
quod Phrygia Synnas, Afra quod Nomas misit
et quod virenti fonte lavit Eurotas.
sed ligna desunt: subice balneum thermis.

LXXVI

Haec sunt iIla mei quae cemitis ora Camoni,
       haec pueri facies primaque forma fuit.
creverat hic vultus bis denis fortior annis
       gaudebatque suas pingere barba genas,
et libata semel summos modo purpura cultros
       sparserat. Invidit de tribus una soror
et festinatis incidit stamina pensis
       apsentemque patri rettulit urna rogum.
Sed ne sola tamen puerum pictura loquatur,
       haec erit in chartis maior imago meis.

LXXVII

Quod optimum sit disputat convivium
       facunda Prisci pagina,
et multa dulci, multa sublimi refert,
       sed cuncta docto pectore.
Quod optimum sit quaeritis convivium?
       in quo choraules non erit.

LXXVIII

Funera post septem nupsit tibi Galla virorum,
Picentine: sequi vult, puto, GalIa viros.

LXXIX

Oderat ante ducum famulos turbamque priorem
       et Palatinum Roma supercilium:
at nunc tantus amor cunctis, Auguste, tuorum est
       ut sit cuique suae cura secunda domus.
tam placidae mentes, tanta est reverentia nostri,
       tam pacata quies, tantus in ore pudor.
nemo suos - haec est aulae natura potentis -,
       sed domini mores Caesarianus habet.

LXXX

Duxerat esuriens locupletem pauper anumque:
uxorem pascit Gellius et futuit.

LXXXI

Lector et auditor nostros probat, Aule, libellos,
sed quidam exactos esse poeta negat.
non nimium curo: nam cenae fercula nostrae
malim convivis quam placuisse cocis.

LXXXII

Dixerat astrologus periturum te cito, Munna,
       nec, puto, mentitus dixerat ille tibi.
nam tu dum metuis ne quid post fata relinquas,
       hausisti patrias luxuriosus opes
bisque tuum deciens non toto tabuit anno:
       dic mihi, non hoc est, Munna, perire cito?

LXXXIII

Inter tanta tuae miracula, Caesar, harenae,
quae vincit veterum munera clara ducum,
multum oculi, sed plus aures debere fatentur
se tibi quod spectant qui recitare solent.

LXXXIV

Cum tua sacrilegos contra, Norbane, furores
       staret pro domino Caesare sancta fides,
haec ego Pieria ludebam tutus in umbra,
       ille tuae cultor notus amicitiae.
me tibi Vindelicis Raetus narrabat in oris
       nescia nec nostri nominis Arctos erat:
o quotiens veterem non inficiatus amicum
       dixisti 'Meus est iste poeta, meus!'
omne tibi nostrum quod bis trieteride iuncta
       ante dabat lector, nunc dabit auctor opus.

LXXXV

Languidior noster si quando est Paulus, Atili,
non se, convivas abstinet ille suos.
Tu languore quidem subito fictoque laboras,
sed mea porrexit sportula, Paule, pedes.

LXXXVI

Festinata sui gemeret quod fata Severi
       Silius, Ausonio non semel ore potens,
cum grege Pierio maestus Phoeboque querebar.
       'Ipse meum flevi' dixit Apollo 'Linon':
respexitque suam quae stabat proxima fratri
       Calliopen et ait: 'Tu quoque vulnus habes.
aspice Tarpeium Palatinumque Tonantem:
       ausa nefas Lachesis laesit utrumque Iovem.
numina cum videas duris obnoxia fatis,
       invidia possis exonerare deos.'

LXXXVII

Septem post calices Opimiani
denso cum iaceam triente blaesus,
adfers nescio quas mihi tabellas
et dicis 'Modo liberum esse iussi
Nastam - servolus est mihi paternus -
signa!' Cras melius, Luperce, fiet:
nunc signat meus anulus lagonam.

LXXXVIII

Cum me captares, mittebas munera nobis:
postquam cepisti, das mihi, Rufe, nihil.
ut captum teneas, capto quoque munera mitte,
de cavea fugiat ne male pastus aper.

LXXXIX

Lege nimis dura convivam scribere
cogis, Stella? 'Licet scribere nempe malos.'

qua gemmantibus hinc et inde rivis
curva calculus excitatur unda,
exclusis procul omnibus molestis,
pertundas glaciem triente nigro,
frontem sutilibus ruber coronis;
sic uni tibi sit puer cinaedus
et castissima pruriat puella:
infamem nimio calore Cypron
observes moneo precorque, Flacce,
messes area cum teret crepantis
et fervens iuba saeviet leonis.
At tu, diva Paphi, remitte, nostris
inlaesum iuvenem remitte votis.
sic Martis tibi serviant Kalendae
et cum ture meroque victimaque
libetur tibi candidas ad aras
secta plurima quadra de placenta.

XCI

Ad cenam si me diversa vocaret in astra
       hinc invitator Caesaris, inde Iovis,
astra licet propius, Palatia longius essent,
       responsa ad superos haec referenda darem:
'Quaerite qui malit fieri conviva Tonantis:
       me meus in terris Iuppiter ecce tenet.'

XCII

Quae mala sunt domini, quae servi commoda, nescis,
       Condyle, qui servum te gemis esse diu.
dat tibi securos vilis tegeticula somnos,
       pervigil in pluma Gaius ecce iacet.
Gaius a prima tremebundus luce salutat
       tot dominos, at tu, Condyle, nec dominum.
'Quod debes, Gai, redde' inquit Phoebus et illinc
       Cinnamus: hoc dicit, Condyle, nemo tibi.
tortorem metuis? podagra cheragraque secatur
       Gaius et mallet verbera mille pati.
quod nec mane vomis nec cunnum, Condyle, lingis,
       non mavis quam ter Gaius esse tuus?

XCIII

Addere quid cessas, puer, inmortale Falernum?
       quadrantem duplica de seniore cado.
nunc mihi dic, quis erit cui te, Calacisse, deorum
       Sex iubeo cyathos fundere? 'Caesar erit.'
Sutilis aptetur deciens rosa crinibus, ut sit
       qui posuit sacrae nobile gentis opus.
nunc bis quina mihi da basia, fiat ut illud
       nomen ab Odrysio quod deus orbe tulit.

XCIV

Santonica medicata dedit mihi pocula virga:
       os hominis mulsum me rogat Hippocrates.
tam stupidus numquam nec tu, puto, Glauce, fuisti,
       x£lkea donanti xrúsea qui dederas.
dulce aliquis munus pro munere poscit amaro?
       accipiat, sed si potat in elleboro.

XCV

Alphius ante fuit, coepit nunc Olphius esse,
uxorem postquam duxit Athenagoras.

XCVb

si scio, dispeream, qui sit Athenagoras.
sed puta me verum, Callistrate, dicere nomen:
non ego sed vester peccat Athenagoras.

XCVI

Clinicus Herodes trullam subduxerat aegro:
deprensus dixit 'Stulte, quid ergo bibis?'

XCVII

Rumpitur invidia quidam, carissime Iuli,
       quod me Roma legit, rumpitur invidia.
rumpitur invidia quod turba semper in omni
       monstramur digito, rumpitur invidia.
rumpitur invidia tribuit quod Caesar uterque
       ius mihi natorum, rumpitur invidia.
rumpitur invidia quod rus mihi dulce sub urbe est
       parvaque in urbe domus, rumpitur invidia.
rumpitur invidia quod sum iucundus amicis,
       quod conviva frequens, rumpitur invidia.
rumpitur invidia quod amamur quodque probamur:
       rumpatur quisquis rumpitur invidia.

XCVIII

Vindemiarum non ubique proventus
cessavit, Ovidi; pluvia profuit grandis.
centum Coranus amphoras aquae fecit.

XCIX

Marcus amat nostras Antonius, Attice, Musas,
       charta salutatrix si modo vera refert:
Marcus Palladiae non infitianda Tolosae
       gloria, quem genuit Pacis alumna Quies
tu qui longa potes dispendia ferre viarum,
       i, liber, absentis pignus amicitiae.
vilis eras, fateor, si te nunc mitteret emptor;
       grande tui pretium muneris auctor erit:
multum, crede mihi, refert a fonte bibatur
       quae fluit an pigro quae stupet unda lacu.

       observare iubes atria, Basse, tua,
deinde haerere tuo Iateri, praecedere sellam,
       ad viduas tecum plus minus ire decem.
Trita quidem nobis togula est vilisque vetusque:
       denaris tamen hanc non emo, Basse, tribus.

Appia, quam simili venerandus in Hercule Caesar
       consecrat, Ausoniae maxima fama viae,
si cupis Alcidae cognoscere facta prioris,
       disce: Libyn domuit raraque poma tulit,
peltatam Scythico discinxit Amazona nodo,
       addidit Arcadio terga leonis apro,
aeripedem silvis cervum, Stymphalidas astris
       abstulit, a Stygia cum cane venit aqua,
fecundam vetuit reparari mortibus hydram,
       Hesperias Tusco lavit in amne boves.
Haec minor Alcides: maior quae gesserit audi,
       sextus ab Albana quem colit arce lapis.
adseruit possessa malis Palatia regnis,
       prima suo gessit pro Iove bella puer;
solus Iuleas cum iam retineret habenas,
       tradidit inque suo tertius orbe fuit;
cornua Sarmatici ter perfida contudit Histri,
       sudantem Getica ter nive lavit equum;
saepe recusatos parcus duxisse triumphos
       victor Hyperboreo nomen ab orbe tulit;
templa deis, mores populis dedit, otia ferro,
       astra suis, caelo sidera, serta Iovi.
Herculeum tantis numen non sufficit actis:
       Tarpeio deus hic commodet ora patri.

CII

Quadringentorum reddis mihi, Phoebe, tabellas:
centum da potius mutua, Phoebe, mihi.
quaere alium cui te tam vano munere iactes
quod tibi non possum solvere, Phoebe, meum est.

CIII

Quae nova tam similis genuitibi Leda ministros?
       quae capta est alio nuda Lacaena cycno?
dat faciem Pollux Hiero, dat Castor Asylo,
       atque in utroque nitet Tyndaris ore soror.
ista Therapnaeis si forma fuisset Amyclis,
       cum vicere duas dona minora deas,
mansisses, Helene, Phrygiamque redisset in Iden
       Dardanius gemino cum Ganymede Paris.

🛒 ricerche / acquisti

cerca libri su Amazon sul tema: e-book e-reader e-book reader ereader Kindle Kobo cultura libri on-line Epigrammi .